Η αγορά αξοχικής κατοικίας καταρρέει. Αν και τα επίσημα στοιχεία εμφανίζουν ότι ο μέσος όρος των απωλειών σε σύγκριση με το 2008 κινείται στα επίπεδα του 35% εντούτοις σε ορισμένες περιοχές διατίθενται ακίνητα έως και 70% φθηνότερα απ' ό,τι το 2007. Το ελληνικό «καλάθι» με εξοχικά έχει για όλα τα βαλάντια, από μικρά σπίτια αξίας 40-50 χιλιάδων ευρώ μέχρι βίλες 8 εκατ. ευρώ στη Μύκονο ή τη Σαντορίνη. Στις τιμές, κατά μέσο όρο η πτώση φέτος κυμαίνεται γύρω στο 20% σε σχέση με πέρυσι. Βίλες και μεζονέτες ακόμη και στα πιο κοσμοπολίτικα ελληνικά νησιά δίνονται σε εξαιρετικά καλές τιμές. Για παράδειγμα, στη Μύκονο οι τιμές κυμαίνονται από 3.000 έως 10.000 ευρώ/τ.μ., στη Σαντορίνη από 2.500 έως 7.000 ευρώ/τ.μ. Στην Αττική, τα εξοχικά του Σαββατοκύριακου έχουν γίνει πρώτες κατοικίες, για να μειωθεί το κόστος των οικογενειών. Ευκαιρίες υπάρχουν παντού με τιμές μειωμένες έως 30% που κυμαίνονται από 1.100 έως 4.000 ευρώ/τ.μ. Στην Κρήτη οι τιμές έχουν μειωθεί έως 40% και κυμαίνονται από 1.200 έως 4.000 ευρώ/τ.μ. Στα Χανιά 1.800-2.200 ευρώ/τ.μ., στην Ελούντα 2.000-4.500 ευρώ/τ.μ. Σε Πάρος-Νάξο τα νεόδμητα εξοχικά πωλούνται από 1.300 έως 2.300 ευρώ/τ.μ., τα μεταχειρισμένα από 1.100 έως 1.800 ευρώ/τ.μ. Από 10 έως 40 χιλιάδες ευρώ το στρέμμα τα οικόπεδα εκτός σχεδίου. Στη Χαλκιδική μεγάλη πτώση πάνω από 50% καταγράφεται στην Κασσάνδρα όπου οι τιμές κυμαίνονται από 800 έως 1.300 ευρώ/τ.μ. Στην Αφυτο τα εξοχικά πωλούνται από 1.200 έως 1.900 ευρώ/τ.μ., στο Παλιούρι 1.200-2.000 ευρώ/τ.μ. Στα 1.000 με 1.500 ευρώ/τ.μ. πωλούνται τα σπίτια στον Στρυμονικό κόλπο (Ασπροβάλτα, Βρασνά, Σταυρός), ενώ στον Πλαταμώνα από 1.000 έως 2.5000 ευρώ/τ.μ. Στον Νομό Καβάλας πωλούνται από 1.000 έως 3.000 ευρώ/τ.μ. Στην Κέρκυρα τα σπίτια πωλούνται από 2.000 έως 4.500 ευρώ/τ.μ., στη Λευκάδα από 1.000 έως 2.000 ευρώ/τ.μ. Τέλος, στην Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο υπάρχουν εκατοντάδες σπίτια και οικόπεδα που έχουν βγει στο σφυρί σε τιμές έως 50% φθηνότερα από τα προηγούμενα χρόνια.

Πάνω από 6.000 απούλητα εξοχικά υπάρχουν σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, στην Πάρο. Στην κοσμοπολίτικη Μύκονο τα πράγματα είναι καλύτερα, αφού πωλητήριο έχουν βάλει περί τα 800-1.500 εξοχικά, ενώ στη Σαντορίνη φτάνουν τα 1.000-1.500. Στην Κέρκυρα απούλητες είναι περί 3.000-4.000 εξοχικές κατοικίες. Στη Λευκάδα υπάρχουν πάνω από 3.000 απούλητα, ενώ σε Ρόδο, Κάρπαθο και Κω μαζί τα απούλητα σπίτια ξεπερνούν τα 2.000. Στην Κρήτη, η οποία υπέστη μεγάλη καθίζηση την τελευταία 5ετία εξαιτίας της φυγής πολλών Βρετανών και Γερμανών, τα νεόδμητα απούλητα εξοχικά υπολογίζονται σε 4.000-5.000. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, το 12% των πωλούμενων εξοχικών βρίσκεται στα νησιά του Αιγαίου, το 18% στην Κρήτη, το 14% στα νησιά του Ιονίου και ένα σημαντικό ποσοστό της τάξεως του 37% εντοπίζεται στην ηπειρωτική Ελλάδα. Μικρότερα είναι τα ποσοστά στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας.

Σκηνικό κατάρρευσης καθώς η προοπτική υπεραξίας απο μία τέτοια επένδυση έχει εξαλλειφθεί ενή η υψηλή φορολογική επιβάρυνση απο την κατοχή μίας εξοχικής κατοικίας λειτουργεί αποτρεπτικά ακόμα και εκείνους που έχουν την απαιτούμενη ρευστότητα για την αγορά. Παρά τη μεγάλη πτώση των τιμών, στα αζήτητα παραμένουν χιλιάδες ακίνητα, ενώ πολλοί ιδιοκτήτες βρίσκονται με το χαρτί της κατάσχεσης ανά χείρας. Εκτιμάται ότι στην αγορά βρίσκονται προς πώληση περί τις 50.000 εξοχικές κατοικίες, χωρίς, ωστόσο, μεγάλες ελπίδες μαζικών αγορών.

Οι Ελληνες περιμένουν 17 εκατ. τουρίστες το φετινό καλοκαίρι, αλλά μόνο μια μικρή μειονότητα θα αγοράσει κάποιο παραθεριστικό σπίτι, παρά το γεγονός ότι οι τιμές έχουν υποχωρήσει κατά μέσον όρο 40% σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα. Οι ιδιοκτήτες των εξοχικών, ιδιώτες και κατασκευαστές, πουλάνε όσο όσο προκειμένου να προσελκύσουν ξένους αγοραστές , ενώ δεν υπάρχουν Ελληνες αγοραστές ούτε για δείγμα. Ο φόβος της υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης της ακίνητης περιουσίας έχει βγάλει από το παιχνίδι τους εγχώριους αγοραστές, ενώ έχει αυξήσει τους Ελληνες που βάζουν πωλητήριο στα εξοχικά τους. Μάλιστα, όπως τονίζουν κτηματομεσίτες της περιφέρειας, η ανακοίνωση της επιβολής του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων από το 2014, ένας φόρος ο οποίος θα είναι μόνιμος, έχει οδηγήσει ακόμη περισσότερους ιδιοκτήτες να θέλουν να «ξεφορτωθούν» ακίνητα που δεν χρειάζονται. Οπως τονίζουν οι ίδιοι, από πέρυσι έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των κλειστών παραθεριστικών σπιτιών, ενώ η συντριπτική τους πλειονότητα εκτός από πωλητήριο έχει κρεμάσει και ενοικιαστήριο. Δηλαδή οι ιδιοκτήτες προτιμούν να βρουν μισθωτές για δύο - τρεις μήνες ή για όλη τη χρονιά προκειμένου να έχουν ορισμένα έσοδα. Oι ελπίδες της παραθεριστικής κατοικίας έρχονται από τους ξένους επενδυτές, κυρίως Ρώσους και Κινέζους που πλέον μπορούν να αγοράσουν στην Ελλάδα ακίνητο πάνω από 250.000 ευρώ και να αποκτήσουν 5ετή άδεια παραμονής.

Στη δημιουργία ενός οργανωμένου, ποιοτικού και πολυθεματικού τουριστικού μοντέλου στοχεύει το νέο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό που δόθηκε στη δημοσιότητα από το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και από σήμερα τίθεται σε δημόσια διαβούλευση.

Το νέο ΕΠ αναθεωρεί επί το αυστηρότερο το υφιστάμενο εδώ και τέσσερα χρόνια χωροταξικό πλαίσιο, με την κατάργηση ρυθμίσεων σχετικά με την ανάπτυξη μαζικού τουρισμού, με τον περιορισμό της διάσπαρτης δόμησης των τουριστικών εγκαταστάσεων, με την αύξηση της αρτιότητας εκτός σχεδίου στα 20 στρέμματα για τις ευαίσθητες αναπτυσσόμενες περιοχές, με την εξαίρεση από την τουριστική ανάπτυξη των βραχονησίδων, των νησιών με έκταση μικρότερη των 300 στρεμμάτων, των απομονωμένων νησιών, των ζωνών απολύτου προστασίας της φύσης και απλής προστασίας της φύσης και των εθνικών πάρκων.

Προβλέπεται η θέσπιση κινήτρων (μέσω του επενδυτικού νόμου) για την ίδρυση, επέκταση και τον εκσυχρονισμό ξενοδοχειακών μονάδων που ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον τριών (3*) αστέρων, όπως επίσης για την απόσυρση παλαιών και απαξιωμένων τουριστικών καταλυμάτων. Θέσπιση κινήτρων επίσης για τη μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτισμάτων σε ξενοδοχειακές μονάδες τουλάχιστον δύο (2*) αστέρων, όπως επίσης και για επενδύσεις σε οργανωμένους τουριστικούς υποδοχείς και στα λεγόμενα σύνθετα τουριστικά καταλύματα (εκτός των τμημάτων της παραθεριστικής κατοικίας).

Με το νέο Ειδικό χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό, Ο ελληνικός χώρος χωρίζεται σε 4 βασικές κατηγορίες και 11 υποκατηγορίες, ανάλογα με την ένταση και το είδος της τουριστικής ανάπτυξης, τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά και την ευαισθησία των φυσικών και πολιτιστικών πόρων. Για πρώτη φορά καθιερώνεται κατηγορία περιοχών ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού, στην οποία υπάγεται μεγάλος αριθμός νησιών και ορεινών περιοχών, όπως και κατηγορία ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού, στην οποία ανήκουν τα χιονοδρομικά κέντρα με τους γύρω οικισμούς και οι λουτροπόλεις.

46 νησιά, ανεξαρτήτως μεγέθους, «γκρουπάρονται» στην κατηγορία ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων τουριστικών προορισμών. Πρόκειται για τα εξής: Αίγινα, Αλόννησος, Αμοργός, Ανδρος, Αντίπαρος, Αστυπάλαια, Ζάκυνθος, Θάσος, Θήρα, Ιθάκη, Ικαρία, Ιος, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Κάσος, Κέα, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Κύθηρα, Κύθνος, Κως, Λέρος, Λευκάδα, Λέσβος, Λήμνος, Μήλος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Πάτμος, Πόρος, Ρόδος, Σαμοθράκη, Σάμος, Σέριφος, Σίφνος, Σκιάθος, Σκόπελος, Σκύρος, Σπέτσες, Σύμη, Σύρος, Τήνος, Υδρα, Φολέγανδρος, Χίος. Πρόκειται για νησιά με σημαντική τουριστική ανάπτυξη ή προοπτική ανάπτυξης, με εξάρτηση από τον τουρισμό και με ενδεχόμενες περιβαλλοντικές πιέσεις. Στις εκτός σχεδίου περιοχές, η ελάχιστη αρτιότητα ορίζεται στα 20 στρέμματα, οι κλίνες ανά στρέμμα δεν ξεπερνούν τις 10, ενώ προωθούνται ξενοδοχεία 3, 4 και 5 αστέρων.

Σε νησιά με έκταση μεγαλύτερη από 70 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ο ανώτατος συντελεστής δόμησης ορίζεται στο 0,05. Εξαιρούνται Κρήτη, Ρόδος, Κέρκυρα και Εύβοια όπου ισχύουν τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία. Βραχονησίδες, νησιά μικρότερα των 300 στρεμμάτων, νησιά που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 10 ναυτικών μιλίων από τα θαλάσσια σύνορα της χώρας, απομονωμένα νησιά και αυτά που εμπίπτουν στις περιοχές Natura και στα εθνικά πάρκα, εξαιρούνται από την τουριστική αξιοποίηση.

Επιτρέπεται η τουριστική αξιοποίηση σε ακατοίκητα νησιά από 300 στρέμματα και άνω με συντελεστή δόμησης που κυμαίνεται από 0,05 έως 0,01. Αξίζει τέλος να αναφερθεί πως το ΕΠ προτείνει τη θέσπιση ειδικού τέλους επί των τουριστικών δραστηριοτήτων υπέρ των Φορέων Διαχείρισης, οι οποίοι εποπτεύουν τις προστατευόμενες περιοχές Natura.

Τρία σημεία για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων κρουαζιέρας στην Αττική προτείνονται στο πλαίσιο του Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό: ο Πειραιάς, η ευρύτερη περιοχή του Φαληρικού Ορμου και το Λαύριο. Σημειώνεται η ανάγκη να βελτιωθούν και να εκσυγχρονιστούν οι υφιστάμενες υποδομές και να δημιουργηθούν νέες για την υποδοχή επιβατών κρουαζιέρας (home ports), κατά προτεραιότητα στις ανεπτυγμένες, αναπτυσσόμενες και μητροπολιτικές περιοχές (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) που διαθέτουν διεθνή αεροδρόμια. Σε περιοχές αυξημένου τουριστικού ενδιαφέροντος που μπορούν να υποδεχθούν μεγάλα κρουαζιερόπλοια, προβλέπεται η δημιουργία εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης της κρουαζιέρας (ports of call). Κατά προτεραιότητα, οι περιοχές είναι: Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Κατάκολο, Ρόδος, Βόλος, Καβάλα, Κως, Πάτμος, Μύκονος, Σαντορίνη, Καλαμάτα, Κέρκυρα, Κρήτη.

Στο ΕΠ τονίζεται ιδιαίτερα η ανάδειξη των σταθμών κρουαζιέρας που μπορούν να συνδεθούν με πολυθεματικούς προορισμούς, όπως θρησκευτικούς τόπους, πολιτιστικούς και αρχαιολογικούς χώρους, τόπους ιδιαίτερου φυσικού κάλους κ.λπ. Σχετικά με την ανάπτυξη του νέου θεματικού τουρισμού για σκάφη αναψυχής, προβλέπεται η δημιουργία 10 Ζωνών Ναυσιπλοΐας Αναψυχής που καλύπτουν όλη τη θαλάσσια περιοχή της χώρας. Είναι οι εξής: Θερμαϊκός - Βόρειες Σποράδες, Θρακικό Πέλαγος - Βόρειο Αιγαίο, Κεντρικό - Ανατολικό Αιγαίο, ΝΑ Αιγαίο - Δωδεκάνησα, Κρήτη, Κυκλάδες, Νότια Πελοπόννησος, Σαρωνικός - Αργολικός, Ιόνιο Πέλαγος, Κορινθιακός. Στόχος είναι ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών σε λειτουργική συνοχή ανά Ζώνη, με τον εκσυγχρονισμό και τη δημιουργία νέων, όπου χρειάζεται, μαρίνων, αγκυροβολίων, καταφυγίων κ.λπ. Οι λιμενικές εγκαταστάσεις πρέπει να συνδέονται και με τις ανάγκες της γειτονικής ενδοχώρας.