Πρόσφατη έρευνα από την HomeAway, Inc., εταιρεία online ενοικίασης καταλυμάτων για διακοπές, αποκάλυψε ότι οι παραθεριστικές κατοικίες είναι ο ιδανικός τύπος καταλύματος για Βρετανούς και Γερμανούς, και η δεύτερη πιο δημοφιλής μετά τα ξενοδοχεία για τους Γάλλους, τους Ιταλούς και τους Ισπανούς. Επιπλέον, η πλειοψηφία των ανθρώπων και στις πέντε χώρες θεωρούν τις παραθεριστικές κατοικίες, κατά κεφαλή φθηνότερες από ό,τι τα ξενοδοχεία. Το 2010, οι επισκέπτες του HomeAway.co.uk αυξήθηκαν κατά 21% από πέρυσι και η έρευνα για κρατήσεις αυξήθηκε κατά 25%. Συνολικά, οι επισκέπτες στους δικτυακούς τόπους της HomeAway ξεπέρασε τα 53 εκατομμύρια και οι έρευνες κρατήσεων ανήλθαν σε 11,9 εκατομμύρια το 2010. Με πάνω από 525.000 πληρωμένες καταχωρίσεις ακινήτων σε 145 χώρες, οι οποίες προσφέρονται σε όλα τα sites της HomeAway διεθνώς, η εταιρεία έχει αποκτήσεις πλέον αντιπάλους μερικές από τις μεγαλύτερες αλυσίδες ξενοδοχείων στον κόσμο από άποψη όγκου και επιλογής ακινήτων για τους ταξιδιώτες. Η πανευρωπαϊκή έρευνα που διεξήχθη από την TNS Sofres για λογαριασμότ ης εταιρείας, έδειξε ότι αν ο προϋπολογισμός των διακοπών δεν αποτελούσε ζήτημα για τους ταξιδιώτες, το 39% των Βρετανών και το 32% των Γερμανών επικεντρώθηκαν στην αναζήτηση παραθεριστικών κατοικιών ως ιδανικό κατάλυμα για τις διακοπές τους, σε σύγκριση με ποσοστά 23% και 30% αντίστοιχα, όσων θα επιλέξουν ένα ξενοδοχείο. Στη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία οι εξοχικές κατοικίες ήταν η δεύτερη πιο δημοφιλής επιλογή, με 19%, 25% και 20% αντιστοίχως σε κάθε αγορά, έναντι 39% στη Γαλλία και την Ισπανία και 35% στην Ιταλία, που θα επιλέξουν ένα ξενοδοχείο. Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι οι Γάλλιο, οι Ισπανοί και οι Ιταλοί κάνουν συχνότερα διακοπές, από τους Βρετανούς και τους Γερμανούς, αλλά και Βρετανοί και Γερμανοί δαπανούν περισσότερα κατά κεφαλήν και σε άλλες, μακρινότερες περιοχές. Ενώ οι πρώτοι τείνουν, κατά πλειοψηφία, να κάνουν διακοπές στις χώρες τους, οι τελευταίοι προτιμούν να πετούν στο εξωτερικό. Ωστόσο, η τάση "διακοπών εντός της χώρας" (staycations) στη Βρετανία παραμένει αρκετά ισχυρή, με το 41% των Βρετανών να δηλώνουν ότι θα κάνουν τις κύριες διακοπές τους το 2011 στο σπίτι, έναντι 35% των Γερμανών. Οι Γάλλοι έχουν το χαμηλότερο προϋπολογισμό για καταλύματα με μέσο όρο 34 ευρώ/ άτομο ανά διανυκτέρευση, οι Ισπανοί ακολουθούν με 48 ευρώ, ενώ οι Ιταλοί ξοδεύουν κατά μέσο όρο 56 ευρώ/άτομο ανά διανυκτέρευση. ΟΙ Γερμανοί έχουν το δεύτερο υψηλότερο προϋπολογισμό με 61 ευρώ, Οι Βρετανούς αποδεικνύονται οι πιο σπάταλοι, με μέσο προϋπολογισμό 64 ευρώ/άτομο ανά διανυκτέρευση. Η πλειοψηφία των Βρετανών και των Γερμανών αναμένουν να ξοδέψουν το ίδιο ποσό ή μεγαλύτερο το 2011 από ό,τι το 2010, ενώ οι περισσότεροι τουρίστες στη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία προβλέπουν ότι θα δαπανήσουν λιγότερα. Όσον αφορά τον τύπο του καταλύματος που οι Ευρωπαίοι θα επιλέξουν για τις διακοπές τους το 2011, περίπου ένας στους πέντε Βρετανούς και Γερμανούς θα επιλέξουν ενοικίαση δωματίου, που αποτελεί τη δεύτερη πιο δημοφιλή επιλογή μετά τα ξενοδοχεία. Στην Ισπανία και την Ιταλία, το 11% και το 12% αντίστοιχα σκοπεύουν να μείνουν σε παραθεριστική κατοικία, την τρίτη πιο δημοφιλή επιλογή μετά τα ξενοδοχεία και τη διαμονή στο σπίτι ή διακοπές με φίλους και συγγενείς. Στη Γαλλία, οι διακοπές σε παραθεριστικές κατοικίες είναι η προτιμώμενη επιλογή για τις κύριες διακοπές, αλλά το ποσοστό μοιράζεται σε 6% που θα νοικιάσει δωμάτιο κάπου και σε 29% που θα μείνει στο εξοχικό του. Οι κορυφαίοι 5 προοροσιμί για τους Βρετανούς το καλοκαίρι του 2011 1. Νίκαια, Χρυσή Ακτή, Γαλλία 2. Τζαβέα, Κόστα Μπλάνκα, Ισπανία 3. Μοράιρα, Κόστα Μπλάνκα, Ισπανία 4. Ίμπιζα, Βαλεαρίδες Νήσοι, Ισπανία 5. Vilamoura, Algarve, Πορτογαλία Η έρευνα διενεργήθηκε το Φεβρουάριο του 2011 σε Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία, σε εθνικό αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.000 συνεντεύξεων από κάθε χώρα.

Οι επίσημες στατιστικές που καταγράφουν την εισροή κεφαλαίων για την αγορά ακινήτων από κατοίκους του εξωτερικού αν και στην Ελλάδα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες , σε σύγκριση με τις αντίστοιχες της Ισπανίας της Μεγάλης Βρετανίας και των άλλων χωρών της Δυτικής Ευρώπης, εντούτοις έστω και αχνά περιγράφουν την σημερινή πραγματικότητα. Το ελληνικό ακίνητο είτε αυτό είναι οικιστικό είτε επαγγελματικό όχι μόνο δεν προσελκύει του ξένους αλλά αντίθετα τους απομακρύνει. Σύμφωνα λοιπόν με τα πιο πρόσφατα στοιχεία οι εισροές κεφαλαίων για αγορές ακινήτων στην Ελλάδα μειώθηκαν άνω του 60% σε διάστημα ενός μόλις χρόνου. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η έλλειψη πολιτικής προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων είχε ως αποτέλεσμα να περάσει ανεκμετάλλευτη η πρωτοφανής κρίση της ισπανικής – και όχι μόνο – βιομηχανίας ακινήτων.

Έτσι καταφέραμε σχεδόν το ακατόρθωτο. Δηλαδή όχι μόνο δεν επωφεληθήκαμε από την άρνηση εκατοντάδων χιλιάδων ευρωπαίων να επενδύσουν , λόγω υποβάθμισης , στο ισπανικό προϊόν αλλά καταφέραμε να περιορίσουμε και τον αριθμό των ευρωπαίων που παραβλέποντας το παράλογο πολεοδομικό , χωροταξικό και φορολογικό πλαίσιο επένδυσαν στην Ελλάδα. Η πιο εύκολη απάντηση θα μπορούσε να ήταν ,ότι η οικονομική κρίση επηρέασε τις επενδύσεις σε ακίνητα σε ολόκληρο τον κόσμο. Το επιχείρημα αυτό , θα μπορούσε να σταθεί αν το ποσοστό της πτώσης δεν ήταν τόσο μεγάλο και αν επίσης άλλες ανταγωνιστικές χώρες είχαν ανάλογες συμπεριφορές. Όμως η πτώση στις ανταγωνιστικές αγορές ήταν σημαντικά μικρότερη σε σύγκριση με την Ελλάδα ενώ ακόμα και στην Ισπανία σημειώθηκαν έστω και αμυδρές ενδείξεις σταθεροποίησης. Το χειρότερο από όλα όμως είναι ότι παρά τα αλλεπάλληλα ραπίσματα κανείς δεν φαίνεται διατεθειμένος να μελετήσει τα λάθη και τις ελλείψεις που υπάρχουν στην αγορά και να προχωρήσει στην κατάρτιση ενός συγκροτημένου και στοχευμένου σχεδίου για την προσέλκυση κεφαλαίων για το συγκεκριμένο προϊόν. Πάρτε παράδειγμα, την εκτός σχεδίου δόμηση. Με δηλώσεις και υπονοούμενα μιλάνε για αυστηροποίηση του πλαισίου δόμησης με αποτέλεσμα κανείς να μη επενδύει φοβούμενος για το αύριο. Και δεν έφτανε αυτό έρχονται άλλοι υπουργοί και κάνουν λόγω για ορφανωμένες τουριστικές ζωνες για παραθεριστικές κατοικίες. Ενα σχεδιο που αν εφαρμοζόνταν θα οδηγούσε σε μικροϊδιοκτήτες και μικροκατασκευαστές. Και τα λένε όλα αυτά ενώ γνωρίζουν ότι μία προσφυγή στο ΣτΕ θα μπορούσε να καθιστερήσει για μία δεκαετία την εφαρμογή. Αναντίρρητα κανείς δεν περιμένει θαύματα από την μία μέρα στην άλλη. Επίσης κανείς δεν προσδοκά ανάκαμψη των επενδύσεων σε ακίνητα σε ένα παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον που κινείται μεταξύ του φόβου και της απογοήτευσης. Αυτό όμως που θα πρέπει να απαιτήσουν εκείνοι που ασχολούνται με την αγορά ακινήτων (κατοικία, εξοχική κατοικία , επαγγελματικό ακίνητο κ.α) είναι να υπάρχει ένα τεκμηριωμένο σχέδιο δράσης για την επόμενη μέρα μετά την κρίση. Αντίθετα , όχι μόνο δεν υπάρχει σχέδιο αλλά ούτε ένας στοιχειώδης προγραμματισμός για τον τρόπο που θα αντιμετωπιστεί η κρίση.

Και αυτός είναι ο πλέον ασφαλής δρόμος όχι μόνο για να χαθεί και η επόμενη δεκαετία αλλά –και το σημαντικότερο- όταν οι ιθύνοντες δουν το τραίνο να χάνεται να αρχίσουν πάλι τις προχειρότητες και τους ερασιτεχνισμούς καταδικάζοντας –ίσως τελεσίδικα- την ελληνική αγορά ακινήτων να κινείται στο περιθώριο.

Αν πιστεύετε ότι η αγορά ακινήτων δεν εμφανίζει φαινόμενα εποχικότητας μάλλον κάνετε λάθος. Για παράδειγμα , σύμφωνα με τις απόψεις ειδικών η περίοδος που ξεκινά αμέσως μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων και καταλήγει ν το Πάσχα είναι η καλύτερη για να διαπραγματευτεί ο υποψήφιος αγοραστής θερινής εξοχικής κατοικίας. Δεν είναι τυχαίο, επισημαίνουν μεσίτες που δραστηριοποιούνται σε μεγάλα τουριστικά θέρετρα της χώρας ότι ένα σημαντικό ποσοστό από τις συμφωνίες που έχουν αρχίσει την τουριστική περίοδο ολοκληρώνονται τους τρείς πρώτους μήνες του χρόνου. «Από την πλευρά του ο αγοραστής διαπιστώνει ότι απομένει αρκετό διάστημα μέχρι να ανοίξει η θερινή αγορά και αυτό βοηθά στις διαπραγματεύσεις με τον υποψήφιο αγοραστή. Ο τελευταίος από την πλευρά του έχει αποφασίσει αν είναι πραγματικά διατεθειμένος να αγοράσει το ακίνητο και πόσα χρήματα είναι διατεθειμένος να προσφέρει για αυτό» τόνιζε μεσίτης που δραστηριοποιείται στην αγορά των Κυκλάδων και συνέχισε «ειδικά φέτος , που η τουριστική κίνηση της προηγούμενης χρονιάς ήταν ιδιαίτερα δύσκολη ενώ οι προβλέψεις και για φέτος δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες καθιστούν τους πωλητές πιο ελκυστικούς στις απαιτήσεις τους. Αν σε αυτό προστεθεί και το ενδεχόμενο αύξησης των αντικειμενικών αξιών στο εγγύς χρονικό διάστημα , τότε η προοπτική της αγοράς εξοχικής κατοικίας την περίοδο αυτή εμφανίζεται ιδιαίτερα ελκυστική» Πάντως πρέπει να σημειωθεί ότι και η πορεία της αγοράς χειμερινής εξοχικής κατοικίας φέτος δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα ικανοποιητική καθώς επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται σε αυτή κάνουν λόγο για «πάγωμα του αγοραστικού ενδιαφέροντος παρά τις ελκυστικές τιμές αλλά και τους ιδιαίτερα δελεαστικούς όρους εξόφλησης του τιμήματος». Αν και δεν υπάρχουν αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία εντούτοις εκτιμήσεις εμφανίζουν τις οριστικές συμφωνίες να είναι άνω του 30% λιγότερες σε σύγκριση με πέρυσι. Σημειώνεται ότι στην αγορά προσφέρεται αυτή την στιγμή και ένας μεγάλος αναλογικά αριθμός μεταχειρισμένων εξοχικών κατοικιών από τους ιδιοκτήτες τους.

Ενας ακόμα παράγων που επηρεάζει τη ζήτηση για αγορά κατοικίας είναι και η γήρανση του πληθυσμού. «Τις προβλέψεις που έχουν γίνει από Ινστιτούτα που καταγράφουν τις δημογραφικές εξελίξεις αλλά και τις τάσεις για την επόμενη 20ετία εμφανίζουν μία μείωση τόσο των γεννήσεων όσο και των γάμων. Αυτό προκαλεί ιδιαίτερα συντηρητικές προβλέψεις για την εξέλιξη της ζήτησης για την αγορά κατοικίας στα επόμενα χρόνια. Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχει και ο αστάθμητος παράγοντας που αφορά στους οικονομικούς μετανάστες οι οποίοι μπορούν να αποτελέσουν μία σημαντική αγορά.» τόνιζε πρόσφατα επικεφαλής του τμήματος μελετών μεγάλης ιδιωτικής τράπεζας υπόψη του οποίου τέθηκαν οι προαναφερόμενες επισημάνσεις. Ενώ όμως , οι εκτιμήσεις για την πορεία της αγοράς κύριας κατοικίας είναι μάλλον απαισιόδοξες δεν ισχύει το ίδιο για την αγορά εξοχικής κατοικίας. «Πρόκειται για ο πιο δυναμικό κομμάτι της αγοράς ακίνητων αφού η ζήτηση τροφοδοτείται τόσο από την εγχώρια αγορά όσο και από το εξωτερικό. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι εξοχική κατοικία έχει σήμερα το 18% των ελληνικών νοικοκυριών ενώ η ζήτηση από το εξωτερικό είναι ανύπαρκτη.» τονίζει χαρακτηριστικά ο ίδιος οικονομολόγος ο οποίος συμπληρώνει ότι σύμφωνα με μετρήσεις που έχει γίνει οι αγορές εξοχικών κατοικιών που γίνονταν σε ετήσια βάση πριν την κρίση ξεπερνούσαν τις 20.000 ενώ η συγκεκριμένη αγορά αυξάνοντανι με ρυθμούς που κινούνταν στα επίπεδα του 0,6% το χρόνο. Η αγορά εξοχικής κατοικίας είναι αυτή τη στιγμή το πιο δυναμικό κομμάτι της αγοράς ακινήτων το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί με θεαματικούς ρυθμούς στα επόμενα χρόνια να δημιουργηθούν τα κατάλληλα δίκτυα διάθεσης του προϊόντος τόσο στην εγχώρια όσο και στις διεθνείς αγορές.