Η μείωση των τιμών (και) στην παραθεριστική κατοικία στη χώρα μας αλλά και η υποχώρηση του ευρώ έναντι της στερλίνας έχει αυξήσει το τελευταίο διάστημα τα αιτήματα από πλευράς Βρετανών που εκφράζουν ενδιαφέρον για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα - έστω κι αν το ενδιαφέρον αυτό δεν μετουσιώνεται ακόμη σε πράξεις αγοραπωλησιών. Οι βρεταννοί στην πραγματικότητα ψάχνουν για "σκοτωμένα" ακίνητα κυρίως σε προορισμούς υψηλής αναγνωρισιμότητας και σύμφωνα με τις απόψεις μεσιτών που ασχολούνται με την προώθηση ακινήτων σε προορισμούς όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη , η Κέρκυρα αλλά και Κρήτη , έχουν επισημάνει ότι το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται είτε με την αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων είτε με επισκέψεις στις ιστοσελίδες των γραφείων τους. Αυτό που θα πρέπει να επισημανθεί είναι ότι προς το παρόν τουλάχιστον το ενδιαφέρον είναι διερευνητικό. Εκπρόσωποι του γραφείου , που ασχολείται με διεθνείς πωλήσεις, ανέφερε πριν από λίγες ημέρες ότι δέχεται 3 - 4 emails σε καθημερινή βάση, έναντι 5 - 6 που δεχόταν την εβδομάδα πριν από ένα χρόνο. Παραδοσιακά πάντως και λόγω μεγέθους αγοράς, οι Βρετανοί εξακολουθούν να προτιμούν την Ισπανία, ενώ ενδιαφέρον εκδηλώνεται και για την Τουρκία.

Ελπίδες ότι η δημιουργία κυβέρνησης που θα είναι συνεπής στις επιταγές του Μνημονίου θα συμβάλλει στην αύξηση της ζήτησης από το εξωτερικό για αγορές ακινήτων διατύπωναν εκπρόσωποι μεγάλων μεσιτικών γραφείων. Σύμφωνα με τις απόψεις που εξέφραζαν : " η άρση της πολιτικής αβεβαιότητας σε συνδυασμό με τις ανταγωνιστικές τιμές που έχουν διαμορφωθεί μπορεί να αποτελέσουν ένα ισχυρό κίνητρο για την προσέλκυση ξένων επενδυτών κυρίως στην αγορά εξοχικής κατοικίας". Παράλληλα, η υποχώρηση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο αλλά και το ελβετικό φράγκο ενισχύει την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού προϊόντος αφού η υποχώρηση των τιμών και της ισοτιμίας του ευρώ καθιστούν το κόστος απόκτησης τουλάχιστον 50% χαμηλότερο σε σύγκριση με το 2009. Όλα αυτά μπορεί να αποτελέσουν ένα δελεαστικό κίνητρο για τους υποψήφιους επενδυτές οι οποίοι θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν από την κρίση.

"Πολλές συμφωνίες με ξένους αγοραστές , χάλασαν την τελευταία στιγμή εξαιτίας της επιφυλακτικότητας που είχαν σχετικά με το οικονομικό και το πολιτικό περιβάλλον της χώρας. Πέρυσι μία αγορά αξίας 1.000.000 ευρώ χάλασε την τελευταία στιγμή καθώς ο ελβετός αγοραστής επηρεάστηκε από τις πληροφορίες που κυκλοφορούσαν για έξοδο από το ευρώ. Τώρα , ελπίζουμε ότι ο κίνδυνος αυτός δεν θα υπάρχει και σταδιακά οι υποψήφιοι αγοραστές θα αρχίσουν να επανακάμπτουν" , έλεγε χαρακτηριστικά χθες μεσίτης που δραστηριοποιείται σε μεγάλο νησί των Κυκλάδων και συνέχιζε: " ακόμα και σε συμφωνίες για τις οποίες είχαν δοθεί προκαταβολές δεν υπογράφονταν συμβόλαια καθώς οι αγοραστές περίμεναν την εξέλιξη των εκλογών. Τώρα ελπίζουμε ότι αυτές θα προχωρήσουν και έτσι η αγορά θα πάρει ανάσα. Φυσικά κανείς δεν περιμένει να ανακάμψει η αγορά αλλά όλοι θεωρούμε ότι έχοντας ένα λιγότερο αντικίνητρο η κατάσταση θα είναι έστω και οριακά καλύτερη και ότι θα εμφανιστούν κάποιοι αγοραστές."

Η αστάθεια έχει προκαλέσει «έμφραγμα» στην κτηματαγορά και κυρίως στην αγορά εξοχικής κατοικίας , καθώς οι λιγοστοί ενδιαφερόμενοι αγοραστές, είτε Ελληνες είτε ξένοι, ανέβαλαν τις αποφάσεις τους. Αν μάλιστα το τουριστικό ρεύμα δεν ανακάμψει κατά τους επόμενους μήνες, τότε, δύσκολα θα υπάρξει θετικός αντίκτυπος στην αγορά των εξοχικών, παρά τη σημερινή τόνωση του ενδιαφέροντος, καθώς προς το παρόν οι ξένοι κινούνται απλώς διερευνητικά. Βέβαια, οι ξένοι αγοραστές ποτέ δεν ήταν μεγάλη «δύναμη» στην ελληνική αγορά, η οποία παραδοσιακά τροφοδοτούνταν από τους εγχώριους αγοραστές. Ωστόσο, «έστω κι έτσι, υπολογίζεται ότι την περίοδο 2003-2007 πουλήθηκαν περί τις 12.000 εξοχικές κατοικίες σε ξένους, συνολικής αξίας 3 δισ. ευρώ, ήτοι περίπου 3.000 κατοικίες ετησίως. Σημείωνεται ότι την ίδια περίοδο στην Ισπανία πωλούνταν περισσότερες απο 45.000 εξοχικές κατοικίες κατ’ έτος και 8.000 η Κύπρος. Η αλήθεια είναι ότι οι ημέρες της ευδιαμονίας θα αργήσουν πολύ να επανέλθουν αφού θα απαιτηθούν αρκετά χρόνια, έως ότου επανέλθει η αναπτυξιακή προοπτική στον κλάδο της εξοχικής κατοικίας.

Ανεξάρτητα από την πορεία της ζήτησης ή έστω του ενδιαφέροντος για αγορά κατοικίας στην ελληνική αγορά, όσο πιο ριψοκίνδυνη καθίσταται για κάποιον ξένο αγοραστή μια τέτοια κίνηση, τόσο ο τελευταίος αναμένει χαμηλότερες τιμές. Αυτό σημαίνει ότι η μόνη διέξοδος για τους κατασκευαστές που δεν έχουν κατορθώσει να πωλήσουν τα ακίνητα που κατασκεύασαν τα τελευταία 2-3 χρόνια, είναι οι νέες, γενναίες, εκπτώσεις, ώστε οι τιμές πώλησης να ευθυγραμμιστούν με τις προσδοκίες των λιγοστών ενδιαφερόμενων αγοραστών. Μόνο έτσι θα καταστεί εφικτή η μείωση του σημερινού αποθέματος νεόδμητων, πλην όμως απούλητων εξοχικών κατοικιών, που προσεγγίζει τις 50.000 κατοικίες πανελλαδικά.

Αλλωστε, το «παράθυρο» που διαθέτουν για να πωλήσουν το απόθεμα εξοχικών που έχει δημιουργηθεί από τις χαμηλές πωλήσεις των τελευταίων ετών σταδιακά θα αρχίσει να μικραίνει. Ο λόγος είναι ο υψηλός ανταγωνισμός που θα προκύψει από την έλευση των τουριστικών κατοικιών, δηλαδή των κατοικιών που είναι ενταγμένες σε παραθεριστικά συγκροτήματα πολυτελείας και συνυπάρχουν με ξενοδοχειακές μονάδες. Βάσει νόμου, οι εν λόγω κατοικίες, αποκλειστικά πολυτελούς χαρακτήρα, θα μπορούν πλέον και να πωλούνται και όχι μόνο να μισθώνονται, γεγονός που θα πλήξει σημαντικά τη ζήτηση για μεμονωμένες εξοχικές κατοικίες στο μέλλον.

Εχει τύχη η ελληνική αγορά εξοχικής κατοικίας σήμερα; Το ερώτημα αυτό απασχολεί χιλιάδες ανθρώπους -κατασκευαστές , μεσίτες αλλά και ιδιοκτήτες γης σε εξοχικές περιοχές- καθώς διαπιστώνουν ότι οι ηγεσίες των κομμάτων είτε εμφανίζονται χωρίς να έχουν πρόγραμμα είτε οι θέσεις που διατυπώνουν ενισχύουν συγκεκριμένα συμφέροντα (τα νομοσχέδια που εμφάνισε η προηγούμενη κυβέρνηση που φωτογράφιζαν ξενοδόχους και κατασκευαστές) είτε κινούνται στα όρια της περιβαλλοντικής υπερβολής. Η αλήθεια είναι ότι η ελληνική αγορά εξοχικής κατοικίας κινείται χωρίς πυξίδα σε ένα περιβάλλον έντονου ανταγωνισμού απο την Τουρκία, την Κροατία, το Μοντενέγκρο αλλά και απο την Ισπανία, την Πορτογαλία , τη Νότια Γαλλία και την Ιταλία. Αποτέλεσμα, σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν συντάξει διεθνείς εξειδικευμένοι οργανισμοί στην εξοχική κατοικία, το ελληνικό προϊόν να βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις των προτιμήσεων των ευρωπαίων αγοραστών. "Η ελληνική εξοχική κατοικία είναι ένα προϊόν χωρίς ταυτότητα. Και αυτό σε αντίθεση με άλλες αγορές στις οποίες η βιομηχανία της εξοχικής κατοικίας έχει "ονοματεπώνυμο" είτε μέσω των τιμών είτε μέσω της ανάδειξης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των επιμέρους περιοχών. Στην πραγματικότητα , η ελληνική παραθεριστική κατοικία έχει μία σειρά συγκριτικών πλεονεκτημάτων σε σύγκριση με την Τουρκία και την Ιταλία.

Το πρώτο πλεονέκτημα είναι ότι σε αντίθεση με τις άλλες ανταγωνίστριες χώρε στις οποίες η ανάπτυξη έγινε μαζικά , στην Ελλάδα η ανάπτυξη της αγοράς προήλθε απο μικρές επιχειρήσεις και αυτό είχε ως συνέπεια αφενός την κατασκευή μικρών σπιτιών και αφετέρου την διατήρηση του περιβάλλοντος. Φυσικά, ο τρόπος με τον οποίο αναπτύχθηκε η ελληνική εξοχική κατοικία είχε ως αποτέλεσμα το κόστος να είναι υψηλότερο αφού δεν έγινε εκμετάλλευση των οικονομιών κλίμακας των μεγάλων κατασκευών και αυτό όπως είναι φυσικό αντανακλάται στην τιμή. Απο την άλλη πλευρά όμως είναι πολύ πιο εύκολη η προβολή του προϊόντος σε ειδικές αγορές αγοραστών οι οποίες αποφασίζουν με βάση την ποιότητα. Αυτό που είναι δεδομένο είναι ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις στην πραγματικότητα δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτε για την προβολή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ελληνικής βιομηχανίας εξοχικής κατοικίας ενώ με το φορολογικό που εφαρμόζουν αποτρέπουν τους υποψήφιους αγοραστές." , επισήμανε χαρακτηριστικά κορυφαίος βρετανός επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στην αγορά εξοχικής κατοικίας της Ισπανίας, αναφερόμενος στις δυνατότητες ανάκαμψης της ελληνικής αγοράς. Σε ερώτηση του realestatenews.gr σχετικό με τις παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν προκειμένου να γίνει ανταγωνιστική η αγορά τόνισε: "Αυτό που χρειάζεται είναι η προβολή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του ελληνικού προϊόντος στις ευρωπαϊκές αγορές, η διαμόρφωση ενός φιλικού φορολογικού πλαισίου για τους ξένους αγοραστές και η άρση των αντικινήτρων για αγοραστές απο τρίτες χώρες. Σημαντικό είναι επίσης να ενισχυθεί το σημερινό προφιλ του προϊόντος και να αποτραπεί πάσει θυσία η βιομηχανοποίηση του."