Αύξηση του αριθμού των κατοικιών που θα προσφερθούν προς πώληση στην διάρκεια του 2011 προβλέπει έρευνα εταιρίας μελετών ακινήτων. Σύμφωνα με την μελέτη ο αριθμός των κατοικιών που θα μπουν προς πώληση για πρώτη φορά μπορεί να ξεπεράσει τις 50.000 . Η εξέλιξη αυτή συνδέεται:

- με την εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας

- με την αύξηση των δανείων που θα βρεθούν σε καθυστέρηση

- με την έκρηξη των τραπεζικών αλλά και ιδιωτικών χρεών.

Σύμφωνα με την μελέτη που συνέταξε η εταιρία PROPERTΥ LTD , ο αριθμός των νέων κατοικιών που θα ολοκληρωθεί η κατασκευή τους στην διάρκεια του χρόνου θα είναι μεταξύ 20-30.000. Πρόκειται για κατοικίες των οποίων οι οικοδομικές άδειες εκδόθηκαν στην διάρκεια της προηγούμενης τετραετιας αλλά οι κατασκευαστές δεν προχώρησαν σε έναρξη εργασιών. Παράλληλα η αύξηση του αριθμού των στεγαστικών δανείων που βρίσκονται σε καθυστέρηση εκτιμάται από τραπεζικές πηγές ότι θα προκαλέσει σημαντικές πιέσεις στην αγορά κατοικίας.

Δεν θα πρέπει να υποβαθμιστεί και το γεγονός ότι αρκετοί ακόμα δανειολήπτες –άνω του 50% σύμφωνα με έρευνα – αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εξυπηρέτηση του δανεισμού τους . Λόγω δυσκολιών εξυπηρέτησης του δανεισμού εκτιμάται ότι θα «βγουν» που πώληση περίπου 20.000 κατοικίες. Ένα ακόμα στοιχείο που θα επηρεάσει την προσφορά κατοικιών είναι και οι πλειστηριασμοί λόγω τραπεζικών αλλά και ιδιωτικών χρεών. Η έκρηξη των διαταγών πληρωμής που καταγράφηκε στην διάρκεια του προηγούμενου χρόνου μπορεί να αποτελέσει μία ένδειξη για τις τάσεις που θα διαμορφωθούν αυτή την χρονιά. Παράλληλα , ένας μεγάλος αριθμός ιδιοκτητών θα προσπαθήσει να πωλήσει λόγω κυρίως:

-οικονομικών δυσκολιών

-υπερμετρης φορολογικής επιβάρυνσης

-αναδιάταξης του επενδυτικού τους χαρτοφυλακίου

Όπως επισημαίνεται στην μελέτη είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει μία προσέγγιση του αριθμού των ιδιοκτητών αυτών . Στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις αυτές, το 2011 , θα σημειωθεί ιστορικό αρνητικό ρεκόρ στην προσφορά κατοικίας.

Την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των ξένων επενδυτών κατέχει η αμερικανική αγορά ακινήτων, ενώ δεύτερη έρχεται η Βρετανία, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της Association of Foreign Investors in Real Estate (AFIRE). Το 2010, η πλειονότητα των επενδυτών από όλον τον κόσμο προτίμησε τις ΗΠΑ για να αγοράσει ακίνητα, διακρίνοντας μεγαλύτερες ευκαιρίες ανατιμήσεων. Συγκεκριμένα, οι Ηνωμένες Πολιτείες συγκέντρωσαν τετραπλάσιο αριθμό ψήφων μεταξύ των ερωτηθέντων σε σύγκριση με τη Βρετανία που ήρθε δεύτερη. Το 65% των συμμετεχόντων στην έρευνα δήλωσε ότι στις ΗΠΑ βρίσκονται οι μεγαλύτερες ευκαιρίες αύξησης των τιμών των ακινήτων, ενώ μόλις το 10% πιστεύει το ίδιο για την Κίνα. Στη διάρκεια της περιόδου «υπερθέρμανσης» της αγοράς ακινήτων στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2006, μόνο το 23% των ερωτηθέντων είχε δώσει προβάδισμα στις ΗΠΑ. «Καθώς υποχωρούν οι ανησυχίες για διψήφια ποσοστά ύφεσης, οι επενδυτές ανακτούν τον ενθουσιασμό τους για τις προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας με αποτέλεσμα να δράττουν τις ευκαιρίες στην αμερικανική αγορά ακινήτων», σημειώνει ο Τζέιμς Φέτγκατερ, διευθύνων σύμβουλος της AFIRE. Η επιλογή, ωστόσο, που κάνουν οι επενδυτές μεταξύ των διαφορετικών τύπων ακινήτων υποδεικνύουν ότι οι επενδυτές δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι για τη βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη της αγοράς εργασίας στις ΗΠΑ, επισημαίνει η έρευνα.

Πώς μπορεί να ξέρουν οι αγοραστές ότι μία στιγμή είναι κατάλληλη για αγορά; Ας απαριθμήσουμε τα σημάδια :

1ον : Τα επιτόκια: Σήμερα βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και είναι πολύ δύσκολο σε ένα χρόνο από σήμερα να βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο. Το πιθανότερο είναι ότι οι τράπεζες είτε θα προχωρήσουν σε αύξηση των βασικών τους επιτοκίων είτε θα αυξήσουν τα περιθώρια των δανείων. Γιατί έχουν σημασία τα επιτόκια; Πολύ απλά μία αύξηση του επιτοκίου «απορροφά» τις περισσότερες περιπτώσεις την μείωση της τιμής. Υπολογίστε το κόστος που θα έχει μία αύξηση του επιτοκίου κατά 0,5 ποσοστιαία μονάδα σε ένα 30ετές δάνειο και συγκρίνετε με το όφελος από μία πτώση της τιμής κατά 10%.

2ον : Οι τιμές των κατοικιών. Το επίπεδο των τιμών έχει υποχωρήσει αρκετά στην διάρκεια της τελευταίας διετίας. Πόσο θα διαρκέσει η πτώση; Τουλάχιστον ένα χρόνο λένε οι ειδικοί οι οποίοι υποστηρίζουν ότι σήμερα το επίπεδο των τιμών είναι περί το 55% υψηλότερο σε σύγκριση με τις αρχές τις δεκαετίας (ονομαστικές αξίες). Το ερώτημα είναι φυσικά όχι μόνο αν θα πέσουν αλλά πόσο θα πέσουν. Εκεί οι απόψεις διϊστανται . Άλλοι οικονομολόγοι μιλούν για απώλειες άνω του 15% και άλλοι κάνουν λόγο για πτώση 5-8% κατά μέσο όρο.

3ον :Οι πωλήσεις. Από την πορεία των πωλήσεων εξαρτάται και η διαπραγματευτική θέση του αγοραστή. Όταν οι πωλήσεις καταγράφουν αύξηση ή είναι στάσιμες τότε το «πάνω χέρι» έχει ο πωλητής . Όταν όμως οι πωλήσεις πέφτουν τα περιθώρια πίεσης από την πλευρά του αγοραστή αυξάνονται. Σήμερα το επιπεδο των πωλήσεων νέων κατοικιών βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο στην εικοσαετία . Εν ολίγοις, οι πωλητές είναι πρόθυμοι να διαπραγματευτούν την τιμή και τους όρους. Τι σημαίνουν όλα αυτά ; Πολύ απλά οι αγοραστές έχουν το «πανω χέρι» μετά από 15 χρόνια «απομόνωσης».

Αλλά ένα είναι σίγουρο: η αγορά δεν μένει ποτέ στάσιμη και όλα μπορεί να αλλάξουν…

Για πολλούς το 2010 ήταν το έτος της απογοήτευσης. Ήδη ποι δημοσκοπήσεις καταγράφουν την απογοήτευσή για την οικονομία, τα δημοσιονομικά ελλείμματα, και την προοπτική της ανάκμψης. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι ακόμα και αυτοί που έχουν ρευστότητα που μπορούν να επενδύσουν τα χρήματα τους; Το σίγουρο είναι ότι και η χρονιά που έρχεται θα είναι εξίσουν δύσκολη-ίσως και δυσκολότερη-απο αυτή που φέυγει. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τις περισσότερες οικονομίες του δυτικού κόσμου στις οποίες οι προοπτικές ανάκαμψης είναι θολές.

Στα πλαίσια αυτά κινήσεις περιορισμένου ρίσκου όπως για παράδειγμα η αγορά ακινήτων είναι μία επιλογή που φυσικά δεν εξασφαλίζει βραχυπρόθεσμο κέρδος αλλά σίγουρα αποτελεί ασφαλές καταφύγιο. Αν εξακολουθήσει να επικρατεί η σημερινή αβεβαιότητα ο χρυσός μάλλον δεν θα χάσει την λάμψη του και την επόμενη χρονιά αλλά είναι εξαιρετικά αμφίβολο για το κατα πόσο θα προσφέρει κέρδη ανάλογα με εκείνα του 2010. Το σίγουρο είναι ότι η συγκεκριμένη επένδυση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με ιδιαίτερο προβληματισμό αφού ήδη οι τιμές έχουν βρεθεί σε επίπεδα ρεκορ και το ζητούμενο είναι αν κάποιος επενδυτής μπεί σήμερα στην αγορά μπορεί να προσδοκά υπεραξίες.

Ένα σημαντικό θέμα είναι η πορεία των επιτοκίων. Οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της ΕΕ έχουν κρατήσει σταθερά τα επιτόκια τους για περίπου δύο χρόνια και αυτό έειδικά στις ΗΠΑ έχει προκαλέσει ενστάσεις για το αν έχει θετικά αποτελέσματα στην διαδικασία ανάκαμψης. Στα πλαίσια αυτά δεν θα πρέπει να αποκλειστεί αύξησή τους απο το β΄εξάμηνο του χρόνου όταν δηλαδή θα υπάρχουν σαφέστερες ενδείξεις για την πορεία των ανεπτυγμένων οικονομιών.

Στην αγορά ακινήτων δεν προβλέπονται σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με το ισχύον σκηνικό. Είναι πολύ πιθανό να υπάρξει μία οριακή επιτάχυνση των απωλειών στο γενικό επίπεδο των τιμών απόρροια της αύξησης της προσφορά που συνδέεται με την πιστωτική στενότητα και την επιδείνωση της ύφεσης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι αγορές θα γίνουν σε χαμηλότερα επ[ίπεδα τιμών αλλά είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν το κόστος του χρήματος για την χρηματοδότηση της στεγαστικής αγοράς θα παραμείνει στα σημερινά ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Απο την άλλη πλευρά δεν προβλέπεται επιτάχυνση των χορηγήσεων στεγαστικών δανείων απο τις τράπεζες δηλαδή ο ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης θα είναι αρνητικός. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πολύ απλά ότι όλες οι κινήσεις θα πρέπει να γίνουν με γνώμονα την ασφάλεια και όχι το βραχυπρόθεσμο κέρδος.