Οι δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην αποπληρωμή των δόσεών τους έχουν συγκεκριμένες επιλογές ως προς τη ρύθμιση των οφειλών τους, ώστε να καταστούν εκ νέου εξυπηρετήσιμες. Συγκεκριμένα:

1 Αλλαγή των όρων εξόφλησης. Η πρώτη κίνηση που πρέπει να κάνουν όσοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξόφληση των δανείων τους είναι να απευθυνθούν στην τράπεζα με την οποία συνεργάζονται. Οι λύσεις που μπορούν να προσφέρουν τα πιστωτικά ιδρύματα ποικίλλουν και εξαρτώνται από το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πελάτης τους. Ετσι μπορούν να προχωρήσουν στις ακόλουθες ρυθμίσεις:

* Να παράσχουν μια περίοδο χάριτος που μπορεί να φθάσει ως και τα δύο-τρία χρόνια, κατά τη διάρκεια της οποίας ο πελάτης καταβάλλει μόνο τους τόκους του. * Να επιμηκύνουν την εναπομένουσα διάρκεια εξόφλησης του δανείου, ώστε να μειωθεί η μηνιαία δόση.

* Να αναστείλουν την πληρωμή των δόσεων για ένα διάστημα, το οποίο μπορεί να φθάσει ως και τα δύο έτη, ώσπου ο πελάτης να καταφέρει να αυξήσει τα εισοδήματά του.

* Εφόσον ο δανειολήπτης διαθέτει ακίνητη περιουσία την οποία είναι διατεθειμένος να προσημειώσει, υπάρχει η δυνατότητα μείωσης του επιτοκίου σε πολύ μεγάλο βαθμό και αύξησης της διάρκειας αποπληρωμής ακόμη και ως τα 30 έτη. Με τον τρόπο αυτόν η δόση πέφτει σε πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα.

2 Αίτηση στο Ειρηνοδικείο. Σε περίπτωση που οι «διαπραγματεύσεις» με την τράπεζα δεν έχουν αποτέλεσμα, το επόμενο βήμα για τους δανειολήπτες αποτελεί η υποβολή αίτησης στο Ειρηνοδικείο, με στόχο τον δικαστικό διακανονισμό των οφειλών. Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει και με τη βοήθεια ενός δικηγόρου ή καταναλωτικών οργανώσεων. Στην αίτηση θα πρέπει να αναγράφονται όλο το ιστορικό των δανειοδοτήσεων, η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη, ενώ θα πρέπει να κατατεθεί και ένα προτεινόμενο σχέδιο διευθέτησης των οφειλών.

3 Εξωδικαστικός συμβιβασμός. Συνήθως, προτού η υπόθεση φθάσει στο δικαστήριο, υπάρχει νέα διαπραγμάτευση μεταξύ της τράπεζας και του δανειολήπτη, για την εξωδικαστική διευθέτηση της διαφωνίας. Εφόσον υπάρχουν δάνεια από πολλές τράπεζες, μπορεί να επιτευχθεί συμβιβασμός αν επέλθει συμφωνία πιστωτών με απαιτήσεις άνω του 51% των συνολικών οφειλών.

4 Δικαστική απόφαση. Σε περίπτωση που και αυτές οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν αίσιο τέλος, την τελική απόφαση για τη ρύθμιση των οφειλών παίρνει ο δικαστής. Το Ειρηνοδικείο μετά τον έλεγχο όλων των στοιχείων και εφόσον κρίνει ότι δεν επαρκούν τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματα του οφειλέτη για την αποπληρωμή των δανείων του προχωρεί στη ρύθμισή τους. Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει διαγραφή μέρους του χρέους. Το υπόλοιπο αποπληρώνεται σε διάστημα που μπορεί να φθάνει ως και τα 20 χρόνια, ενώ μπορεί να παρασχεθεί και περίοδος χάριτος ως και τέσσερα έτη.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναρωτιούνται για την επόμενη μέρα της αγοράς κατοικίας. Αυτό άλλωστε μαρτυρούν και τα ερωτήματα που υποβάλλουν οι περισσότεροι καταναλωτές και τα οποία συνοψίζονται σε μία φράση: «ήλθε η ώρα να αγοράσω ή να περιμένω ακόμη » Στην πραγματικότητα πίσω από το ερώτημα αυτό κρύβεται μία μεγάλη αλήθεια .Στην αγορά εξακολουθεί να υπάρχει ζήτησησε λανθάνουσα κατάσταση αφού υπάρχουν πολλοί έλληνες που διαθέτουν και κεφάλαια και διάθεση για να επενδύσουν σε κατοικία αλλά τηρούν προς το παρόν στάση αναμονής. Πρόκειται για μία ακόμη ελληνική ιδιαιτερότητα . Μία ακόμα αλήθεια είναι, ότι το ποσοστό των ακινήτων που έχουν βάρη (προσημείωση ή υποθήκη) στο σύνολο του αποθέματος ακινήτων εξακολουθεί να είναι περιορισμένο σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές και τις ΗΠΑ Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι η μικροϊδιοκτητες είναι μία πραγματικότητα που αποτελεί μεγάλη ασπίδα του έλληνα στην αντιμετώπιση της κρίσης. Οι τρείς αυτές γραμμές άμυνας καθιστούν την ελληνική αγορά ακινήτων λιγότερο ευάλωτη στο δηλητήριο της κρίσης σε σύγκριση με την Ισπανία , την Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Αυτό άλλωστε φάνηκε και από την πορεία υποχώρησης των τιμών από το 2009 μέχρι σήμερα. Το σίγουρο είναι ότι για τους περισσότερους αναλυτές αυτές οι γραμμές άμυνας αποτελούν τα πιο απτά σημάδια υπανάπτυκτης αγοράς.

Η αλήθεια είναι όμως ότι αυτή η ανάπτυξη «α λα ελληνικά» είναι ταυτόχρονα και η θωράκιση της απέναντι στην κρίση. Το πιο πιθανό είναι ότι στην επόμενη κρίση αυτά τα τείχη θα έχουν γκρεμιστεί αφού θα έχουν θυσιασθεί στο αμφιλεγόμενο στόχο της εναρμόνισης της ελληνικής με τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες αγορές. Όμως σήμερα τα τείχη αυτά υπάρχουν και λειτουργούν. Φυσικά τα προβλήματα είναι υπαρκτά. Χιλιάδες δανειολήπτες βρίσκονται σε αδυναμία να αποπληρώσουν το στεγαστικό δάνειο που έχουν πάρει. Χιλιάδες άλλοι πιστεύουν ότι με την εκποίηση ενός περιουσιακού τους στοιχείου μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν είτε οι ίδιοι είτε οι επιχειρήσεις τους. Εκατοντάδες κατασκευαστές βρίσκονται με ένα σημαντικό αδιάθετο απόθεμα κατοικιών και το οποίο αδυνατούν να πουλήσουν , αλλά και –το σημαντικότερο- δεν επιθυμούν να εκποιήσουν. Αν λοιπόν το πρόβλημα που απασχολεί το μυαλό εκείνων που είναι υπεύθυνοι για την χάραξη και την υλοποίηση της οικονομικής πολιτικής είναι η στήριξη της αγοράς κατοικίας, τότε η απάντηση έχει δοθεί ήδη από την ίδια την αγορά : «δεν απαιτείται στήριξη».

Αυτό που προβάλλει πλέον ως επιτακτικό είναι ,να σταματήσει να δέχεται συνεχώς πλήγματα και «κτυπήματα κάτω από την ζώνη» από εκείνους που είναι εντεταγμένοι να την προστατεύουν. Από το υπουργείο Οικονομικών το οποίο αντιμετωπίζει το ακίνητο ως μία «αγελάδα» που φέρνει φόρους. Από την κεντρική τράπεζα η οποία δεν βάζει φρένο στις αυθαίρετες και –κάποιες φορές αποδεδειγμένα- καταχρηστικές συμπεριφοράς των πιστωτικών ιδρυμάτων και από τις τράπεζες οι οποίες έχουν γνώμονα τις περισσότερες φορές την βραχυπρόθεσμη κερδοφορία τους και όχι την μακροπρόθεσμη ισορροπία της αγοράς. Τελικά αυτό που χρειάζεται η ελληνική αγορά είναι να βρεθεί κάποιος να την προστατέψει από εκείνους που είναι ταγμένοι να την φυλάσσουν. Δηλαδή χρειάζεται το ...αυτονόητο.