Πολλαπλώς προστατευόμενη από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία περιβάλλοντος είναι η Οξειά, το νησάκι στο Ιόνιο κοντά στις εκβολές του ποταμού Αχελώου, το οποίο διοικητικά ανήκει στην Κεφαλλονιά, ένα από τα νησιά του συμπλέγματος των Εχινάδων. Τελικά , το ερώτημα δεν είναι αν αγόρασε ο εμίρης αλλά τα "δώρα" που έκανε η Κυβέρνηση σε αυτών προκειμένου να αρθρούν τα περίφημα "γραφειοκρατικά εμπόδια".

Κι όμως η Οξειά προστατεύεται από τον νόμο για τα δασικά οικοσυστήματα, αφού με τη βούλα του Δασαρχείου από το 1989 έχει χαρακτηρισθεί τελεσίδικα δάσος (πεύκης) χωρίς να αμφισβητηθεί. Ο δασικός της χαρακτήρας επαναβεβαιώθηκε και πρόσφατα από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Τα νησάκια, δεκατρία τον αριθμό, βρίσκονται εντός του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου - Αιτωλικού, κάτω ρου και εκβολών ποταμών Αχελώου και Ευήνου και νήσων Εχινάδων, από τον Μάιο του 2006, οπότε η περιοχή ανακηρύχτηκε σε Εθνικό Πάρκο με την ΚΥΑ 22306/ΦΕΚ477Δ/31-05-2006. Οριοθετούνται μάλιστα ως Ειδική Ζώνη Προστασίας της Φύσης 4 με επιτρεπόμενες χρήσεις (μελισσοκομία, καλλιέργεια ελαιοδένρων κ.λπ.) που αποκλείουν κάθε "αξιοποίηση", αφού, κατά το προοίμιο της ΚΥΑ για τον σκοπό ίδρυσης του Πάρκου, "το νησιωτικό σύμπλεγμα των βορείων και νοτίων Εχινάδων διακρίνεται για τη μεγάλη βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική, γεωμορφολογική και παιδαγωγική τους αξία".

Επιπλέον έχουν ενταχθεί προ πολλού στο ευρωπαϊκό δίκτυο Νatura 2000 ως τμήμα της ευρύτερης περιοχής "Δέλτα Αχελώου, Λιμνοθάλασσα Μεσολλογγίου - Αιτωλικού και εκβολές Ευήνου, νήσοι Εχινάδες, νήσος Πεταλάς, Δυτικός Αράκυνθος και Στενά Κλεισούρας". Όλη η περιοχή περιλαμβάνεται στον κατάλογο των Ζωνών Ειδικής Προστασίας για την Ορνιθοπανίδα, όπως ορίζονται στην Οδηγία 79/409 για τη διατήρηση των άγριων πτηνών (ΦΕΚ 1495 Β.6/9/2010 ώς παράρτημα στη νέα ενσωμάτωση της παραπάνω Οδηγίας). Αλλά έχει χαρακτηρισθεί και Ειδική Ζώνη Διατήρησης με τον νόμο 3937/2011 για τη βιοποικιλότητα ως τόπος κοινοτικής σημασίας. Στις περιοχές Ναtura για την προστασία των ευαίσθητων οικοσυστημάτων τους επιτρέπονται έργα μόνον εφόσον εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και δεν υπάρχουν άλλες εναλλακτικές λύσεις, οποιαδήποτε δραστηριότητα εμπίπτει στη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ενώ ένα έργο μπορεί να εγκριθεί εφόσον ενημερωθεί η Ε.Ε. και μόνον αν εξασφαλιστούν αντισταθμιστικά μέτρα (Οδηγία 92/43 περί οικοτόπων, άρθρο 6). Αναλυτικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, ο δασικός χαρακτήρας της Οξειάς (έκταση του νησιού 4.200 στρέμματα) πιστοποιείται από το 1989, καθώς σε αίτημα χαρακτηρισμού που υποβλήθηκε στις 8.3.2011 η απάντηση των αρμοδίων υπηρεσιών στις 18 Ιανουαρίου φέτος ήταν ξεκάθαρη: Έχει εκδοθεί η υπ' αριθμ. πρωτοκόλλου 260/30.5.1989 Πράξη Χαρακτηρισμού της Διεύθυνσης Δασών Κεφαλληνίας, σύμφωνα με την οποία η έκταση έχει χαρακτηρισθεί ως δάσος και δασική, εμπίπτουσα ειδικότερα στην παράγραφο 1 (Δάση) και 2 (δασικές εκτάσεις) του άρθρου 3 του νόμου 998/79 για την προστασία των δασών. Επιπλέον η παραπάνω Πράξη Χαρακτηρισμού, αφού έλαβε τους τύπους δημοσιότητας σύμφωνα με το άρθρο 14 του νόμου 998/79, έχει καταστεί οριστική και τελεσίδικη. Αυτό σημαίνει ότι ουδείς κατέθεσε ένσταση κατά του χαρακτηρισμού.

Επιτρεπόμενες χρήσεις

Η οριοθέτηση του Πάρκου, των Ζωνών Προστασίας και ο καθορισμός των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων έγινε το 2006. Είχε προηγηθεί καταδίκη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (27 Οκτωβρίου 2005, υπόθεση C-166/04) για παραβίαση της Οδηγίας 79/409 περί προστασίας των άγριων πτηνών και των οικοτόπων τους - Ζώνη Ειδικής Προστασίας της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου. Στη ζώνη Προστασίας Φύσης (ΠΦ)4, όπου περιλαμβάνεται το χερσαίο τμήμα των Βόρειων Εχινάδων (Ποντικός, Προβάτιο, Δρακονέρα, Τσακαλονήσιο, Πιστρός, Λαμπρινός, Καλόγηρος, Σοφιαία, Φίλιππος, Καρλονήσιο) και οι Νότιες Εχινάδες (Μάκρη, Μακροπούλα, Οξειά) επιτρέπονται οι εξής χρήσεις:

* Η γεωργία στις υφιστάμενες, κατά την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 1319/1993 (ΦΕΚ 755Β), ελαιοκαλλιέργειες.

* Η βόσκηση και οι παραδοσιακές εγκαταστάσεις εσταυλισμού μέχρι την εκπόνηση και έγκριση μελέτης βοσκοϊκανότητας. Ο τρόπος κατασκευής των εγκαταστάσεων και η αισθητική ένταξή τους στο περιβάλλον καθορίζεται από τη μελέτη βοσκοϊκανότητας. * Η μελισσοκομία. * Η κατασκευή υποδομής στις ακτές για την εξυπηρέτηση των υδατοκαλλιεργειών. Η ήπια αναψυχή για ανάπτυξη της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Για το νησιωτικό σύμπλεγμα, απαιτείται η εκπόνηση ειδικής μελέτης, προκειμένου να τεκμηριωθούν η έκταση, οι όροι δόμησης και η υποδομή, στην οποία θα αναπτυχθεί η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και η ήπια αναψυχή, σύμφωνα με τη φέρουσα ικανότητα του οικοσυστήματος, και η έκδοση σχετικού Κανονισμού Διοίκησης και Λειτουργίας του Φορέα Διαχείρισης.

* Η εγκατάσταση υποδομής για την εξυπηρέτηση των επιτρεπόμενων χρήσεων και δραστηριοτήτων, όπως μικρή αγροτική κατοικία επιφάνειας μέχρι 80 τ.μ., αποθήκες φύλαξης αγροτικών εργαλείων επιφάνειας μέχρι 50 τ.μ. κ.λπ. Η δόμηση επιτρέπεται "με τους όρους που αναφέρονται στην παρ. Α2.6 του παρόντος άρθρου". Για τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες ορίζονται κατώτατο όριο κατάτμησης και αρτιότητας τα δέκα (10) στρέμματα.

Η παραπάνω παράγραφος προβλέπει: "Επιτρέπεται μόνον η εγκατάσταση μόνιμης ελαφριάς υποδομής που εξυπηρετεί την περιβαλλοντική εκπαίδευση, την οικολογική ευαισθητοποίηση του κοινού (όπως κέντρα οικολογικής ευαισθητοποίησης, παρατηρητήρια, πινακίδες, επιστημονικός εξοπλισμός κ.λπ.), την ήπια αναψυχή, τους λουόμενους (όπως σκιάδες, ντουζ, αποδυτήρια, αναψυκτήρια κ.λπ.) σε θέσεις και με όρους δόμησης που προτείνονται από ειδική μελέτη, για την εξυπηρέτηση των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων, καθώς και για τη φύλαξη και επόπτευση του χώρου. Οι κατασκευές πρέπει κατά κανόνα να είναι μικρού όγκου και ελαφρού τύπου, να ακολουθούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική τεχνική της περιοχής, ώστε να προσαρμόζονται στην ιδιαίτερη αισθητική του περιβάλλοντος χώρου. Οι σχετικές αρχιτεκτονικές μελέτες εγκρίνονται από την αρμόδια ΕΠΑΕ ύστερα από γνώμη του Φορέα Διαχείρισης". Ο Φορέας Διαχείρισης του Πάρκου από τις 21 Φεβρουαρίου με ανακοίνωσή του ξεκαθαρίζει ότι κανένα αίτημα τουριστικής αξιοποίησης για την Οξειά δεν του έχει διαβιβαστεί για γνωμοδότηση...

Με την κοινή υπουργική απόφαση «Έλεγχος έργων και εργασιών δόμησης» γίνεται πλέον αντικειμενικός ο έλεγχος των κατασκευών από τους ελεγκτές δόμησης, ώστε κάθε έλεγχος, σε οποιοδήποτε στάδιο, να είναι ίδιου περιεχομένου για όλους. Πλέον οι έλεγχοι τυποποιούνται, με συγκεκριμένα πεδία, διαδικασίες και συγκεκριμένα πορίσματα, ώστε να μη γεννούνται αμφιβολίες για την περιγραφή των αποτελεσμάτων του ελέγχου. Ετσι, σε σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο γίνεται απολύτως ξεκάθαρο σε ποιες περιπτώσεις οικοδομικών έργων γίνεται έλεγχος και σε ποιο στάδιο κάθε οικοδομής, καθώς είχαν προκύψει προβλήματα εφαρμογής. Για παράδειγμα, αν γινόταν τμηματικά η οικοδομή, δεν ήταν ξεκάθαρο πότε και πόσες φορές πρέπει να γίνει έλεγχος. Με όσα προβλέπονται, ο κάθε μηχανικός - ελεγκτής δόμησης γνωρίζει επακριβώς τι και πώς πρέπει να ελέγχει, χωρίς να υπάρχουν «θολά σημεία» σε ειδικά ζητήματα. Παράλληλα κάθε επιβλέπων μηχανικός, κατασκευαστής και ιδιοκτήτης γνωρίζει επακριβώς τι θα εξετάσει ο ελεγκτής στην οικοδομή του. Σχετικά με τον τελικό έλεγχο των κτιρίων των κατηγοριών Β΄ και Γ΄ και για την περίπτωση που αφορά τις προσθήκες καθ' ύψος της Κατηγορίας Α΄, ισχύει ότι για κτίρια ή προσθήκες καθ' ύψος με συνολική επιφάνεια έως και 1.000 τ.μ., η αποζημίωση καθορίζεται σε 0,5 ευρώ ανά τ.μ. και δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 200 ευρώ, ενώ για κτίρια ή προσθήκες καθ' ύψος με συνολική επιφάνεια μεγαλύτερη των 1.000 τ.μ., η αποζημίωση καθορίζεται σε 0,4 ευρώ ανά τ.μ. και δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 600 ευρώ και μεγαλύτερη των 3.000 ευρώ. Ενώ, στην περίπτωση που το ποσό της αποζημίωσης κυμαίνεται μεταξύ 1.001 και 2.000 ευρώ, για τον έλεγχο απαιτούνται δύο Ελεγκτές Δόμησης. Στην περίπτωση που το ποσό της αποζημίωσης κυμαίνεται μεταξύ 2.001 και 3.000 ευρώ, για τον έλεγχο απαιτούνται τρεις Ελεγκτές Δόμησης.

Όπως προβλέπεται στη ΚΥΑ, η Κατηγορία Α' περιλαμβάνει συνολικά 8 δράσεις/εργασίες σε υφιστάμενα κτίρια, στις οποίες, στις οποίες απαιτείται ο τελικός έλεγχος από τους Ελεγκτές Δόμησης. Συγκεκριμένα αφορά: i) Εργασίες επισκευής σε υφιστάμενα κτίρια, ανεξαρτήτως της επιφάνειας και της χρήσης τους. ii) Εργασίες δόμησης που απαιτούνται σε περίπτωση αλλαγής χρήσης κτιρίου, ανεξαρτήτως της επιφάνειας και της χρήσης του. iii) Προσθήκες καθ' ύψος σε υφιστάμενα κτίρια, ανεξάρτητα από την επιφάνεια και τη χρήση τους. iv) Εργασίες κατεδαφίσεων, ανεξαρτήτως του είδους και της κατηγορίας του έργου. v) Εργασίες περιτοιχίσεων, ανεξαρτήτως του είδους και του μεγέθους τους. vi) Εργασίες κατασκευής έργων αντιστήριξης, διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου, κατασκευής κολυμβητικών δεξαμενών και υδάτινων επιφανειών, ανεξαρτήτως του είδους και του μεγέθους τους. vii) Εργασίες κατασκευής δεξαμενών αποθήκευσης νερού, υγρών και αερίων καυσίμων, ανεξαρτήτως του είδους και του μεγέθους τους. viii) Εργασίες κατασκευής στεγάστρων, ανεξαρτήτως του είδους και του μεγέθους τους. Στην κατηγορία Β΄ προβλέπονται δύο έλεγχοι, ένας αρχικός και ένας τελικός και αφορά: i) Νέα κτίρια, συνολικής επιφάνειας έως και 2.000 τ.μ., ανεξάρτητα από τη χρήση τους. ii) Προσθήκες κατ' επέκταση σε υφιστάμενα κτίρια, όταν η συνολική επιφάνεια τις προσθήκης είναι έως και 2.000 τ.μ., ανεξάρτητα από τη χρήση τους και iii) Προκατασκευασμένα κτίρια, ανεξάρτητα από τη χρήση και την επιφάνειά τους. Στην Κατηγορία Γ΄ προβλέπονται τρεις έλεγχοι (αρχικός, ενδιάμεσος και τελικός) και αφορά: i) Νέα κτίρια, συνολικής επιφάνειας μεγαλύτερης των δύο χιλιάδων (2.000) τ.μ., ανεξάρτητα από τη χρήση τους. ii) Προσθήκες κατ' επέκταση σε υφιστάμενα κτίρια, όταν η συνολική επιφάνεια της προσθήκης είναι μεγαλύτερη των δύο χιλιάδων (2.000) τ.μ., κτίρια ανεξάρτητα από τη χρήση τους.