Πριν μερικές ημέρες δόθηκαν στη δημοσιότητα τα στοιχεία για την εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας. Οι αριθμοί επιβεβαιώνουν με τον πιο κυνικό τρόπο, μία αλήθεια που όλοι τη γνωρίζουν, αλλά κανείς δεν την ομολογεί δημόσια. Το παραγωγικό μοντέλο πάνω στο οποίο βασίστηκε η ελληνική οικονομία τον τελευταίο μισό αιώνα, έχει καταρρεύσει. Ο κλάδος των κατασκευών με συμμετοχή στο ΑΕΠ άνω του 10% που δημιουργούσε και συντηρούσε σχεδόν 400.000 θέσεις εργασίας, έχει περάσει στην ιστορία. Πλέον ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι έχουν πειστεί, ότι αυτά που ξέραμε πολύ δύσκολα να τα ξαναζήσουμε και εκείνα που πιστεύαμε, εξίσου δύσκολα θα επαναληφθούν. Η οικοδομή πλέον είναι μία τελειωμένη ιστορία όχι μόνο λόγω της φορολογικής μεταχείρισης που έχει υποστεί, αλλά διότι όλες οι ποιοτικές παράμετροι που επηρεάζουν και καθορίζουν τη συγκεκριμένη αγορά ακολουθούν μία φθίνουσα και -πολύ πιθανόν - μη αναστρέψιμη πορεία. Τα υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης φρενάρουν τη ζήτηση. Οι δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις δεν ευνοούν τη μελλοντική ανάκαμψη. Ο μεγάλος όγκος του υποβαθμισμένου κτιριακού αποθέματος, που χρόνο με το χρόνο αυξάνεται, θα είναι ένας ανασταλτικός παράγων στη διαδικασία ανάκαμψης. Το κυριότερο είναι ότι πλέον για πρώτη φορά στη σύγχρονη ελληνική οικονομική ιστορία, τα ακίνητα μπήκαν στη λίστα των επισφαλών επενδύσεων. Πλέον για τους περισσότερους ´Ελληνες, το «κεραμίδι» πλήττεται από μία πρωτόγνωρη κρίση αξιοπιστίας και ανασφάλειας. Κοντολογίς, για το εγγύς χρονικό διάστημα η οικοδομή δεν θα είναι εργαλείο ανάπτυξης. Και το εύλογο ερώτημα που αναδεικνύεται είναι, ποιός οικονομικός τομέας θα πάρει τη θέση του. Ο τουρισμός, θα απαντήσουν κάποιοι. Όμως ο τουρισμός, είναι μία δραστηριότητα ευαίσθητη και ευάλωτη σε γενικότερες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις. Από μόνος του δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος που σήκωνε η οικοδομή στο παρελθόν. Αλλά ακόμα και αν μία χρονιά τα καταφέρει, είναι εντελώς αβέβαιο το κατά πόσο μπορεί να διατηρήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα το δυναμισμό του. Στην πράξη λοιπόν αποδεικνύεται, ότι ενώ γκρεμίσαμε με τη βαριοπούλα την οικοδομή, δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα το τί θα μπορούσαμε να βάλουμε στη θέση της. Και έτσι χωρίς να το συνειδητοποιούμε, βρεθήκαμε με ένα οικόπεδο γεμάτο από τα μπάζα της κατεδάφισης, χωρίς να έχουμε την παραμικρή ιδέα για το τί θα επακολουθήσει. Αν έστω και σήμερα δεν βρεθεί ο «διάδοχος», το σίγουρο είναι ότι αργά ή γρήγορα θα συντρίμια θα μετατραπούν σε εστία μόλυνσης.

Σε ριζική αναθεώρηση του νομοθετικού καθεστώτος για τον αιγιαλό και την παραλία προχωρεί η κυβέρνηση. Με νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο κατατίθεται άμεσα στη Βουλή, τροποποιούνται σχεδόν όλα τα άρθρα του ισχύοντος σήμερα ν. 2971/2001, με βασικούς στόχους να βελτιωθεί και να εκσυγχρονιστεί η νομοθεσία προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και του δημόσιου συμφέροντος και ταυτόχρονα να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες για οικονομική ανάπτυξη μέσω της διευκόλυνσης της εκτέλεσης έργων αναπτυξιακού χαρακτήρα.

Μεταξύ άλλων, το νομοσχέδιο καθιστά πιο «ευέλικτο» τον ορισμό της ζώνης της παραλίας, επιτρέποντας πλάτος μικρότερο από τα 50 μέτρα που προβλέπει η ισχύουσα σήμερα νομοθεσία, ταυτόχρονα όμως αυστηροποιεί το νομοθετικό καθεστώς για την παραχώρηση της χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας.

Αναλυτικά, οι βασικότερες αλλαγές που επέρχονται με το νομοσχέδιο είναι οι εξής:

1) Το πλάτος της ζώνης της παραλίας ανακαθορίζεται στα 30 έως 50 μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού, ενώ στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο το πλάτος αυτό έχει οριστεί σταθερά στα 50 μέτρα. Ουσιαστικά δίδεται ένας πιο ευέλικτος ορισμός της παραλίας προκειμένου κατά τον καθορισμό της οριογραμμής να λαμβάνεται υπόψη το φυσικό «ανάγλυφο» των περιοχών. Προβλέπεται, ωστόσο, ότι η τροποποίηση αυτή δεν θίγει υφιστάμενα όρια οικισμών και οικισμών προϋφιστάμενων του έτους 1923.

2) Συστήνεται δευτεροβάθμια επιτροπή στο υπουργείο Οικονομικών με αρμοδιότητα την εξέταση των προσφυγών των πολιτών που αμφισβητούν αποφάσεις πρωτοβάθμιων επιτροπών των Κτηματικών Υπηρεσιών για τον καθορισμό της οριογραμμής του αιγιαλού, του παλαιού αιγιαλού και της παραλίας.

3) Καθορίζεται το πλαίσιο για την αντιμετώπιση των χιλιάδων περιπτώσεων όπου στη ζώνη του αιγιαλού και της παραλίας υφίστανται κτίσματα και άλλες κατασκευές ή έχουν πραγματοποιηθεί άλλου είδους παρεμβάσεις, όπως π.χ. διανοίξεις δρόμων. Συγκεκριμένα ορίζεται ότι οι υφιστάμενες κατασκευές και παρεμβάσεις στη ζώνη του αιγιαλού και της παραλίας, εφόσον αποτελούν πολύ παλαιά έργα τα οποία εκτελέστηκαν σύννομα, κατόπιν έκδοσης των προβλεπόμενων αδειών (π.χ. βάσει αναπτυξιακών νόμων κ.λπ.), διατηρούνται θεωρούμενες ως νόμιμες, ενώ όσες κατασκευές και παρεμβάσεις δεν έχουν τις προβλεπόμενες άδειες ή έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα θα πρέπει να καταργηθούν.

4) Καθορίζεται ενιαίο καθεστώς καθορισμού των τιμών εκκίνησης για τους πλειστηριασμούς που διενεργούνται με στόχο την ενοικίαση εκτάσεων στη ζώνη του αιγιαλού και της παραλίας. Οι τιμές θα καθορίζονται με αντικειμενικό σύστημα, βάσει εξίσωσης με 4-5 παραμέτρους. Ουσιαστικά καταργείται το ισχύον σήμερα σύστημα, βάσει του οποίου οι τιμές εκκίνησης καθορίζονται με βάση εκτιμήσεις των αρμόδιων Κτηματικών Υπηρεσιών.

5) Αυστηροποιούνται οι διαδικασίες παραχώρησης της χρήσης του αιγιαλού, ώστε να περιοριστεί το ισχύον καθεστώς ανομίας και αυθαιρεσίας.

6) Θεσπίζεται ειδικό καθεστώς αδειοδότησης για την εκτέλεση έκτακτων έργων και την ανέγερση πρόχειρων κατασκευών στις ζώνες του αιγιαλού και της παραλίας, προκειμένου να εξυπηρετούνται έκτακτες ανάγκες που προκύπτουν σε διάφορες περιοχές της χώρας.

7) Καθιερώνεται νέα ειδική διαδικασία για τη βραχυχρόνια παραχώρηση εκτάσεων στις ζώνες του αιγιαλού και της παραλίας, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών, λήψης βίντεο στο πλαίσιο διαφόρων άλλων οπτικοακουστικών παραγωγών, τέλεσης γάμων κ.λπ. Για το συγκεκριμένο ζήτημα έχουν προκύψει πολλά προβλήματα μεταξύ πολιτών, δήμων και λιμενικού, που είχαν ως αποτέλεσμα γραφειοκρατικές διαδικασίες χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα για την εξυπηρέτηση των πολιτών και την προστασία του αιγιαλού.

8) Aφαιρούνται αρμοδιότητες του λιμενικού σώματος επί του αιγιαλού με πέρασμά τους στη διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας του υπουργείου Οικονομικών και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

9) Θεσπίζονται αντισταθμιστικά μέτρα για τις περιπτώσεις που επιτρέπονται έργα στον αιγιαλό. Πρόκειται για πρακτική που ακολουθείται με επιτυχία πολλά χρόνια σε χώρες της Μεσογείου, εξασφαλίζοντας πρόσθετα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες από την παραχώρηση χρήσης και επενδύσεων στον αιγιαλό, παράλληλα με την τουριστική ανάπτυξη.

10) Παρατείνονται οι προθεσμίες για τον καθορισμό του αιγιαλού σε ορθοφωτοχάρτες.