Η Αθήνα δεν προσφέρεται για επενδύσεις σε ακίνητα. Η ελληνική πρωτεύουσα στην ετήσια έρευνα της εταιρείας συμβούλων Pricewaterhouse-Coopers (PwC) καταλαμβάνει την τελευταία θέση μεταξύ 27 ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων, όσον αφορά την ελκυστικότητά της. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η οικονομική κρίση απομακρύνει το ενδεχόμενο επενδύσεων για την αναβάθμιση της πόλης και αναφέρουν ενδεικτικά την απουσία αξιοσημείωτων αγοραπωλησιών ακινήτων στην Αθήνα από το τελευταίο τρίμηνο του 2011 έως τα τέλη του 2012. Η έρευνα βασίζεται στα στοιχεία πλέον των 500 ειδικών του κλάδου των ακινήτων και αξιολογεί τις σημερινές υποδομές αλλά και τις προοπτικές 27 αστικών κέντρων στην Ευρώπη. Πρώτη φορά βρίσκονται στις κορυφαίες θέσεις του πίνακα κατάταξης δύο γερμανικές πόλεις, πρώτο το Μόναχο και το Βερολίνο ακολουθεί στη δεύτερη θέση. Το Μόναχο χαρακτηρίζεται «ήρεμο λιμάνι» για επενδύσεις σε ακίνητα σε μια περίοδο έντονων αναταράξεων, ενώ το Βερολίνο ψηφίστηκε από τους ειδικούς ως η καλύτερη επένδυση μεταξύ των ευρωπαϊκών πόλεων για αγορά κατοικίας. Ασφάλεια προσφέρει και το Λονδίνο, το οποίο ανέβηκε επτά θέσεις σε σχέση με την έκθεση του 2011 και κατατάσσεται τρίτο αφήνοντας πίσω την Κωνσταντινούπολη

Στον "αέρα" βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες υπερχρεωμένα νοικοκυριά με τη σταδιακή αποδόμηση των προστατευτικών πλαισίων να ολοκληρώνεται και τις τράπεζες να αναλαμβάνουν ρόλο απόλυτου ρυθμιστή με διευκόλυνση των διαδικασιών από την κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα.

Η όποια "κοινωνική ευαισθησία" αφορά και πάλι τις απαιτήσεις των τραπεζών προκειμένου να μην διαταραχθεί η κεφαλαιακή τους επάρκεια και να διασφαλιστούν ακόμη και ελάχιστες καταβολές διατηρώντας ζωντανό το κάθε χρέος. Στην κατεύθυνση αυτή κινούνται ακόμα και οι αλλαγές του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που απογυμνώνουν από κάθε έννομη προστασία τους πολίτες, ενώ ταυτόχρονα τους καθιστούν έρμαια των πιστωτών και της αγοράς "βγάζοντας στο σφυρί" έναντι πινακίου φακής ακόμα και το σπίτι τους.

Παράλληλα, σε ένα αβέβαιο μέλλον παραπέμπεται η όποια ρύθμιση για τα "κόκκινα" στεγαστικά δάνεια, ενώ η γενική απελευθέρωση των πλειστηριασμών, που ήδη ισχύει χωρίς επί της ουσίας προστασία ανοίγει το δρόμο στις τράπεζες για κατά το δοκούν διευθετήσεις...

Νομικά ανυπεράσπιστοι

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Χ. Αθανασίου, παρουσιάζοντας την Παρασκευή τις αλλαγές, παρά τους λεονταρισμούς και τις ανέξοδες δηλώσεις ότι "προσπαθούμε να ξεφορτωθούμε τα κοράκια από τους πλειστηριασμούς", στην πραγματικότητα ανοίγει πεδίον δόξης λαμπρό στην αγορά και τους πάσης φύσεως πιστωτές. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι οι πλειστηριασμοί που θα ξεκινούν στα 2/3 της αξίας των ακινήτων θα κατρακυλάνε στο 1/3 αυτής μετά από δύο άγονες διαδικασίες, εξασφαλίζοντας "συμφέρουσες" αγορές σε αετονύχηδες...

Την ίδια στιγμή προβλέπεται ότι οι οφειλέτες δεν θα έχουν τη νομική δυνατότητα να κάνουν χρήση του ένδικου μέσου της ανακοπής προκειμένου να "γλιτώσουν" το ακίνητό τους, καθώς περιορίζονται σε μόλις δύο τα στάδια άσκησης ανακοπής, ένα πριν και ένα μετά τον πλειστηριασμό. Ταυτόχρονα, θα βρίσκονται αντιμέτωποι με περισσότερους από έναν πιστωτές καθώς θα επιτρέπονται πλέον οι πολλαπλές κατασχέσεις, με ό,τι αυτό σημαίνει σε δικαστικές δαπάνες για αποδεδειγμένα οικονομικά ασθενείς οφειλέτες.

Ο Χ. Αθανασίου επίσης "φρόντισε" να προστατεύσει τους πιστωτές από την αυτοπρόσωπη παρουσία τους στα δικαστήρια, καθιερώνοντας τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Έτσι λοιπόν θα αποφεύγουν τις "δυσάρεστες" γι' αυτούς συναντήσεις με κινήματα πολιτών, η παρουσία των οποίων στα Ειρηνοδικεία πολλές φορές έχει αποτρέψει διαδικασίες κατά τις οποίες βγαίνουν στο σφυρί τα σπίτια των νοικοκυριών.

Και βέβαια το σχέδιο νόμου "προνοεί" για αυξημένες υποχρεώσεις των οφειλετών έναντι των πιστωτών, καθώς υποχρεώνονται να υποβάλλουν πλήρη κατάλογο των περιουσιακών τους στοιχείων, κάτι που συνδέεται απόλυτα με τις τραπεζικές επιταγές -και πλέον αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο για "ρυθμίσεις" "κόκκινων" δανείων.

"Απορρύθμιση" "κόκκινων" δανείων

Στο μεταξύ, σήμερα η εξωδικαστική επίλυση είναι απόλυτα εξαρτημένη από τις τραπεζικές προθέσεις, ενώ η δικαστική προσφυγή, μέσω του γνωστού ως νόμου Κατσέλη, κρατά επί μακρόν με δικάσιμους να ορίζονται πλέον και μετά το 2015, ενώ δεν αποκλείεται, τελικά, κατάργησή του.

Παράλληλα, από φέτος ισχύει στην ουσία γενική απελευθέρωση των πλειστηριασμών με έναν αστερίσκο ως προς την προστασία της κύριας κατοικίας, υπό ασφυκτικές προϋποθέσεις, το γνωστό μεταβατικό για το 2014 πλαίσιο (λήγει 31.12), που πρακτικά δεν λειτούργησε, καθώς εντάχθηκαν σε αυτό λιγότερες από 3.000 περιπτώσεις.

Από την εκπνοή του περασμένου έτους η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει ότι για το 2015 θα ισχύσει "πρόγραμμα μακροπρόθεσμης διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών" με βασικούς άξονες τη σύσταση του κυβερνητικού συμβουλίου διαχείρισης ιδιωτικού χρέους, που μεταξύ άλλων θα ορίζει αρχές "συνεργάσιμου δανειολήπτη" και θα εκτιμά ετησίως τις "απαραίτητες δαπάνες διαβίωσης", την έκδοση του Κώδικα Δεοντολογίας από την ΤτΕ και τη διαμεσολάβηση του Συνηγόρου του Καταναλωτή μεταξύ δανειστών - οφειλετών ιδίως για τήρηση του Κώδικα.

Σε αυτές τις γενικές κατευθύνσεις, με προφανή τον πρωταγωνιστικό ρόλο των τραπεζών, προστίθενται οι εξαγγελίες περί αλλαγής του πτωχευτικού κώδικα, που θα περιλαμβάνει και τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αλλά και η προσέγγιση Δένδια για "σπάσιμο" της πληρωμής του δανείου σε δύο χρόνους, στο παρόν και στο μέλλον, με βάση την αξία του ακινήτου.

Αλλαγές και για επιχειρηματικά δάνεια

Ασφυκτικό πλαίσιο όμως διαμορφώνεται και για τα "κόκκινα" επιχειρηματικά δάνεια μετά τις αλλαγές της τελευταίας στιγμής από τον νέο υπουργό Ανάπτυξης Κ. Σκρέκα προς ικανοποίηση ενός ακόμα αιτήματος των δανειστών, την ίδια ημέρα που η κυβέρνηση υποχώρησε στις απαιτήσεις της τρόικας για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών στην εφορία.

Η σημαντικότερη αλλαγή που επέφερε έχει να κάνει με το ότι οι επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση των "κόκκινων" δανείων που έχουν εκταμιεύσει από τις τράπεζες αν προηγουμένως δεν έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες η τρόικα θορυβήθηκε από το ενδεχόμενο δημοσιονομικών απωλειών.

Στις αλλαγές περιλαμβάνεται η παράταση του διαστήματος που θα έχουν στη διάθεσή τους για να υποβάλουν αίτηση ένταξης στη ρύθμιση με τις τράπεζες. Ειδικότερα, ενώ αρχικά η καταληκτική ημερομηνία ήταν η 31η Μαρτίου του 2015, πλέον η ημερομηνία αυτή είναι η 31η Μαρτίου του 2016. Επίσης προσδιορίζονται ως ανώτατο όριο για τις πάσης φύσεως διαγραφές που μπορούν να κάνουν οι τράπεζες στις επιχειρήσεις οι 500.000 ευρώ. Για παράδειγμα, εάν μια επιχείρηση έχει "κόκκινες" οφειλές ύψους 2,5 εκατ. ευρώ σε τρεις τράπεζες, μπορεί να διαγράψει μόνο έως του ανωτέρω ποσού. Τέλος, εφόσον η επιχείρηση ενταχθεί στη ρύθμιση εφοριών και ταμείων, δικαιούται και πρόσθετη διαγραφή προσαυξήσεων, τόκων και προστίμων εκπρόθεσμης καταβολής ύψους 20% πέραν των προβλεπομένων, ανάλογα με τον αριθμό των δόσεων.