Την περίοδο 1993 - 2007 υπήρξε μία περίοδος έντονης αύξησης των τιμών των ακινήτων. Σύμφωνα με τον δείκτη τιμών της Τράπεζας της Ελλάδας, οι τιμές των ακινήτων στην περιοχή της Αθήνας αυξήθηκαν κατά 308%, στην περιοχή της Θεσσαλονίκης κατά 300% και στις άλλες αστικές περιοχές κατά 210,5%. Βασικός παράγοντας που συνέβαλε στην αύξηση των τιμών των ακινήτων ήταν η πτώση των επιτοκίων και της εύκολης πρόσβασης των ιδιωτών σε τραπεζικό δανεισμό. Οι τιμές των ακινήτων κορυφώθηκαν κατά τη διάρκεια της διετίας 2007 - 2008 με την μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται στο πρώτο εξάμηνο του 2008. Μετά ξεκίνησε η κατακόρυφη πτώση. Σύμφωνα με τα στοιχεία τη ΤτΕ το 2009 οι τιμές των ακινήτων υποχώρησαν κατά 4,3%, το 2010 κατά 4,4%, το 2011 κατά 5,5%, το 2012 κατά 11,8%, το 2013 μειώθηκαν κατά 10,9%, ενώ το 2014 η πτώση έφθασε στο 7,5%.

Πακέτο με έκτακτες παρεμβάσεις στη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2020 που θα δηλωθούν φέτος τον Μάιο στην Εφορία κατέθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή για την αποτροπή των επιβαρύνσεων από την πανδημία. Το πακέτο περιλαμβάνει διορθωτικές κινήσεις στο μέτωπο των ηλεκτρονικών αποδείξεων, στα τεκμήρια διαβίωσης, στον φόρο εισοδήματος και στον ΕΝΦΙΑ, η εξόφληση των οποίων απλώνεται σε 8 και 6 δόσεις αντίστοιχα. Ωστόσο υπάρχουν και φορολογούμενοι που μένουν εκτός των άμεσων ελαφρύνσεων. Από την ακτινογραφία των νέων ρυθμίσεων προκύπτουν τα εξής:

Ηλεκτρονικές αποδείξεις: Δεν θα πληρώσουν έξτρα φόρο 22% για το ποσόν των αποδείξεων που θα υπολείπεται του ορίου 30% επί του εισοδήματός τους οι φορολογούμενοι ηλικίας άνω των 60 ετών, οι εργαζόμενοι που τέθηκαν σε καθεστώς αναστολής, οι επαγγελματίες που ανήκαν στους πληττόμενους ΚΑΔ ή έκλεισαν με κρατική εντολή. Δεν έχει διευκρινιστεί αν το μέτρο θα ισχύσει για όλους τους εργαζόμενους ανεξάρτητα από τη διάρκεια των αναστολών και αντίστοιχα για τους επαγγελματίες.

Η ελάφρυνση θα είναι σημαντική για πολλούς καθώς λόγω του λοκντάουν και της συγκράτησης των καταναλωτικών δαπανών θα υποχρεώνονταν να πληρώσουν φέτος πρόσθετο φόρο για τις αποδείξεις. Για παράδειγμα, κάποιος με ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ που θα έπρεπε να συγκεντρώσει αποδείξεις αξίας 4.500 ευρώ και συγκέντρωνε 3.500 ευρώ θα καλούνταν να πληρώσει έξτρα φόρο 300 ευρώ, ενώ με τη νέα ρύθμιση η επιβάρυνση μηδενίζεται.

Επιπρόσθετα για τους υπόλοιπους φορολογούμενους σε περίπτωση που η συνολική αξία των αποδείξεων που συγκέντρωσαν είναι τουλάχιστον 20% αλλά υπολείπεται του ορίου του 30% επί του ποσού που λείπει, θα πληρώσουν πρόσθετο φόρο όχι 22% αλλά 11%. Για παράδειγμα, φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ συγκέντρωσε αποδείξεις αξίας 2.000 ευρώ ενώ θα έπρεπε η αξία τους να είναι 3.000 ευρώ.

Για τη διαφορά των 1.000 ευρώ δεν θα πληρώσει 220 ευρώ αλλά 110 ευρώ. Ομως αν ο ίδιος φορολογούμενος δεν έχει πιάσει το όριο του 20% στην αξία των αποδείξεων, δηλαδή 2.000 ευρώ, θα κληθεί να πληρώσει κανονικά το πέναλτι του 22% επί του ποσού που υπολείπεται του 30%. Ετσι, αν εμφανίσει αποδείξεις 1.000 ευρώ, θα πληρώσει έξτρα φόρο 440 ευρώ (2.000 ευρώ x 22%).

Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι ο κίνδυνος της επιβάρυνσης περιορίζεται σημαντικά καθώς η αξία των αποδείξεων μειώνεται αφού για τον προσδιορισμό του ύψους του πραγματικού εισοδήματος επί του οποίου υπολογίζεται το ελάχιστο ποσόν δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δεν θα λαμβάνονται υπόψη οι έκτακτες ενισχύσεις και αποζημιώσεις από το κρατικό πακέτο για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Τεκμήρια διαβίωσης. Για όλους τους πληττόμενους από την πανδημία δεν θα ισχύσουν οι αντικειμενικές δαπάνες που υπολογίζει η Εφορία με βάση τις κατοικίες, τα αυτοκίνητα και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να προσδιορίσει το ελάχιστο εισόδημα που πρέπει να δηλώνει κάποιος και σε περίπτωση που το τεκμαρτό είναι υψηλότερο από το πραγματικό επιβάλλει φόρο.

Ομως ακόμα και αν κάποιος ανήκει στους πληττόμενους από την πανδημία, αλλά σε ένα τουλάχιστον έτος από τα δύο προηγούμενα πιάστηκε στην παγίδα των τεκμηρίων, εξαιρείται από το μέτρο και θα κληθεί να καταβάλει τον επιπλέον τεκμαρτό φόρο. Επισημαίνεται ότι πέρυσι φορολογήθηκαν με βάση τα τεκμήρια πάνω από 1,2 εκατ. φορολογούμενοι οι οποίοι δεν θα δικαιούνται την απαλλαγή. Για τους υπόλοιπους, τα τεκμήρια διαβίωσης θα ισχύσουν κανονικά.

Ανείσπρακτα ενοίκια: Εφόσον έχει κοινοποιηθεί από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου εξώδικο στον μισθωτή, αυτόματα τα εισοδήματα από ενοίκια που δεν έχει εισπράξει δεν θα συνυπολογίζονται στο συνολικό φορολογητέο εισόδημά.

Χρονοδιάγραμμα πληρωμής του φόρου εισοδήματος και εκπτώσεις: Δίνεται η δυνατότητα καταβολής του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων σε οκτώ ισόποσες μηνιαίες δόσεις με την πρώτη στο τέλος Ιουλίου. Ωστόσο μπορεί κάποιος να υποβάλει χωρίς πρόστιμα τη δήλωση μέχρι τις 27 Αυγούστου, καταβάλλοντας τις δύο πρώτες μηνιαίες δόσεις. Τα φυσικά πρόσωπα που θα υποβάλουν τη δήλωση έως τις 28 Ιουλίου και εξοφλήσουν εφάπαξ τον φόρο έως τις 30 Ιουλίου θα έχουν έκπτωση 3% επί του συνολικού ποσού έναντι 2% που ίσχυε μέχρι σήμερα.

ΕΝΦΙΑ: Η καταβολή μπορεί να γίνει σε έξι ισόποσες μηνιαίες δόσεις, με πρώτη δόση τον Σεπτέμβριο του 2021. Σημειώνεται ότι το επικρατέστερο σενάριο είναι η αποσύνδεση του φετινού φόρου από τις νέες αντικειμενικές αξίες και το «πάγωμα» του ποσού στα περυσινά επίπεδα για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν είχαν μεταβολή της περιουσιακής τους κατάστασης.