Η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ε.Ε.,  ζητά  να μάθει τι έχει πράξει για την προστασία των ήδη χαρακτηρισμένων Ειδικών Ζωνών Διατήρησης του ευρωπαϊκού δικτύου Νatura 2000, όπως υποχρεούται, αλλά και αν έχει οριοθετήσει νέες. Διαφορετικά, θα ακολουθήσει τον γνωστό δρόμο της διαδικασίας επί παραβάσει λόγω μη συμμόρφωσης με την Οδηγία 92/43 περί οικοτόπων. Ως είθισται, δίνει διορία το αργότερο έως τις 20 Ιουλίου για να λάβει απαντήσεις. Η αλήθεια είναι ότι όχι μόνο έχει "παραχθεί" το απόλυτο τίποτα, αλλά, αντίθετα, νομοθετήθηκε η διάλυση του συστήματος προστατευόμενων περιοχών με ανορθόδοξες συγχωνεύσεις και καταργήσεις των φορέων διαχείρισης των λίγων προστατευόμενων περιοχών, χωρίς ουδεμία μέριμνα για την τύχη τους μετά το 2015.

Η επιστολή έφυγε από τις Βρυξέλλες στις 22 Απριλίου και το περιεχόμενό της αναδεικνύει την αδιαφορία των κυβερνώντων για τον φυσικό πλούτο της χώρας, τον οποίο προσφέρουν σε πολλές περιπτώσεις και με σειρά νομοθετημάτων προς "ανάπτυξη" και της ευλογίες της τρόικας, στην οποία συμμετέχει η Ε.Ε. Όπως είναι γνωστό, έχουν χαρακτηριστεί ως τόποι κοινοτικής σημασίας 239 περιοχές, αρχής γενομένης από το 2006, που σε κάποιες περιπτώσεις ταυτίζονται με τις Ζώνες Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας, με την πιο πρόσφατη επικαιροποίηση την άνοιξη του 2011 και την ενσωμάτωσή τους στον νόμο για την Προστασία της Βιοποικιλότητας. Σε αυτόν μάλιστα οριζόταν πως τα μέτρα διαχείρισης ξεκινούν το αργότερο από τις 20 Σεπτεμβρίου 2012.

Η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος επισημαίνει ότι η εξαετής περίοδος για τον χαρακτηρισμό ΕΖΔ έχει τώρα εκπνεύσει για τους ελληνικούς τόπους κοινοτικής σημασίας που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της μεσογειακής βιογεωγραφικής περιοχής που ενέκρινε η Επιτροπή στις 19 Ιουλίου 2006. Άρα, τίθεται ζήτημα συμμόρφωσης με τη βασική αυτή υποχρέωση της Οδηγίας περί οικοτόπων. Επιπλέον η Ελλάδα δεν έδωσε πληροφορίες για την εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων, "που ενδεχομένως συνεπάγονται ειδικά ενδεδειγμένα σχέδια διαχείρισης ή ενσωματωμένα σε άλλα σχέδια διευθέτησης και τα δέοντα κανονιστικά, διοικητικά ή συμβατικά μέτρα που ανταποκρίνονται στις οικολογικές απαιτήσεις των τύπων φυσικών οικοτόπων και των ειδών τα οποία απαντώνται στους τόπους". Ζητά λοιπόν βάσει των απαιτήσεων της οδηγίας 92/43 (άρθρα 4 παράγραφος 4 και 6 παράγραφος 1) τα εξής:

* Να προσδιοριστεί το χρονοδιάγραμμα για τον καθορισμό των εθνικών στόχων διατήρησης των τύπων οικοτόπων και ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος καθώς και οι τοπικοί στόχοι ανά ΕΖΔ ή ομάδες ΕΖΔ, μέσω υπουργικής απόφασης, όπως είχε απαντήσει το ΥΠΕΚΑ τον Οκτώβριο του 2012. Επίσης, αν έχει ολοκληρωθεί η μελέτη -στην οποία θα στηριζόταν η υπουργική απόφαση- με τίτλο "εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης τύπων οικοτόπων και ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος".

* Να παραδοθεί ο κατάλογος των περιοχών με θεσμοθετημένα διαχειριστικά σχέδια, προσδιορίζοντας τα σχέδια διαχείρισης με νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα και να αναφερθεί η δημόσια προσβάσιμη πηγή όπου είναι διαθέσιμα.

* Για όσες περιοχές έχει παρέλθει η εξαετής προθεσμία αλλά και για όσες δεν έχει εκπνεύσει ακόμη και δεν διαθέτουν σχέδια διαχείρισης ή δεν εφαρμόζονται άλλα μέτρα διατήρησης να δοθεί χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της διαδικασίας και στόχοι αναφοράς. Διαχειριστικά σχέδια τα οποία περιλαμβάνουν λεπτομερή μέτρα προστασίας δεν διαθέτουν ούτε οι 29 περιοχές (εθνικοί δρυμοί, υδρότοποι Ραμσάρ κ.λπ.) που ο χαρακτηρισμός, η οριοθέτησή τους και ο καθορισμός των επιτρεπομένων δραστηριοτήτων ανά ζώνη προστασίας έχει θεσμοθετηθεί από το 1999 και εντεύθεν.

Για τις περιοχές που έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Νatura, προκειμένου να θεσμοθετηθεί η προστασία τους, απαιτείται εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης με την οποία θα τεκμηριώνεται επιστημονικά η πρόταση οριοθέτησης και χαρακτηρισμού και οι αναγκαίες για το προστατευτέο αντικείμενο ρυθμίσεις στις χρήσεις γης που θα περιληφθούν στη συνέχεια σε Προεδρικό Διάταγμα. Ακολουθεί η επιλογή διαχειριστικού σχήματος και η εκπόνηση σχεδίου διαχείρισης και η έκδοση υπουργικής απόφασης. Προτάσεις που κατέθεσαν οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ τον Οκτώβριο πέρυσι και εκ νέου τον Φεβρουάριο ώστε να καταρτιστούν οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες με την ένταξή τους στο επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον, με σκοπό τα διαχειριστικά σχέδια να χρηματοδοτηθούν κατά τη νέα προγραμματική περίοδο ΣΕΣ 2014-2020, απερρίφθησαν μετ' επαίνων. Το ένα έργο αφορούσε "τον τεχνικό και επιστημονικό συντονισμό της κατάρτισης ειδικών περιβαλλοντικών μελετών" και το δεύτερο την εκπόνηση των ειδικών μελετών ανά περιφέρεια...

Προβλήματα κακοδιοίκησης που αφορούν την παράκτια ζώνη και σχετίζονται, κυρίως, με τη μη τήρηση των διαδικασιών, την οριοθέτηση αιγιαλού- παραλίας- παλαιού αιγιαλού, τη διαχείριση και εκμετάλλευση της παράκτιας ζώνης και την περιβαλλοντική προστασία της, αναδεικνύει ο Συνήγορος του Πολίτη, σε ειδική έκθεσή του. Στην έκθεση παρουσιάζονται οι δυσλειτουργίες που εμφανίζονται ως συνέπεια της απροθυμίας των υπηρεσιών να συνεργαστούν, της ανεπαρκούς εξειδίκευσης του τεχνικού προσωπικού ή ακόμη και των πρόσφατων διαδικασιών τακτοποίησης αυθαιρέτων, με αναμονή εκδίκασης των ενστάσεων από τις αρμόδιες επιτροπές. Η αξιοποίηση της ζώνης αιγιαλού και παραλίας με την προσωρινή ή μακροχρόνια παραχώρηση της χρήσης τους, καθώς και του τμήματός της που περιλαμβάνει τη χερσαία ζώνη λιμένα, αποτελούν τη σημαντικότερη μορφή αξιοποίησης της ζώνης αιγιαλού και παραλίας, αλλά είναι, παράλληλα, ένα από τα θέματα που θίγονται, κατά κόρον, στις αναφορές των πολιτών που προσφεύγουν στον Συνήγορο του Πολίτη. Αυτές οι καταγγελίες αφορούν, κυρίως, σε κατάληψη του χώρου, χωρίς σύννομη παραχώρηση, ή καθ” υπέρβαση των όρων παραχώρησης. Τέλος, η έκθεση παρουσιάζει τα ζητήματα της περιβαλλοντικής προστασίας της παράκτιας ζώνης, η οποία παρεμποδίζεται από την καθυστέρηση διαδικασιών καθορισμού αιγιαλού, παραλίας, παλαιού αιγιαλού, ή και λόγω έργων, που θα υλοποιούνταν ή είχαν, ήδη, υλοποιηθεί, μετά τον καθορισμό.