Ερ: Για ποιες περιπτώσεις πολεοδομικών υπερβάσεων η διαδικασία νομιμοποίησης θα παραμείνει εσαεί ανοιχτή;

Απ : Δεν θα υπάρχει καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής για τις μικρές αυθαιρεσίες, οι οποίες εξαιρούνται των κυρώσεων του νόμου με την πληρωμή 500 ευρώ, συνολικά για κάθε οίκημα και όχι ανά παράβαση. Πρόκειται για παραβάσεις σε νομίμως υφιστάμενα κτήρια με οικοδομική άδεια όπως, για παράδειγμα, πέργκολες, μπάρμπεκιου, χωρίσματα δωματίων με γυψοσανίδες κ.ά., παραβάσεις οι οποίες δεν μεταβάλλουν τον όγκο του κτίσματος και τη δομημένη επιφάνεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες των ακινήτων δεν γνωρίζουν ότι θα έπρεπε να τα δηλώσουν. Επισημαίνεται ότι με το νέο νόμο η αλλαγή διαμερισμάτωσης δεν θεωρείται πλέον αυθαιρεσία. Για τις πολεοδομικές παραβάσεις αυτής της πρώτης κατηγορίας η εξαίρεση από την κατεδάφιση είναι μόνιμη και οριστική.

Ερ :  Πώς αντιμετωπίζονται οι συνηθισμένες πολεοδομικές υπερβάσεις όπως, για παράδειγμα, οι κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι σε κάθε είδους κτήρια, τα οποία ωστόσο έχουν ανεγερθεί με νόμιμη οικοδομική άδεια;

Απ : Πρόκειται για τις λεγόμενες μεσαίες παραβάσεις, οι οποίες έχουν γίνει πριν από τον Ιούλιο του 2011, ημερομηνία η οποία θεωρείται «κόκκινη γραμμή», και στις οποίες η υπέρβαση δεν ξεπερνά το 40% της δόμησης ή το 20% του ύψους που ορίζει η οικοδομική άδεια. Η εξαίρεση από την κατεδάφιση και για αυτή την κατηγορία θα είναι οριστική. Σε αυτή την κατηγορία υπάρχει πρόστιμο το οποίο υπολογίζεται με βάση το μέγεθος της αυθαιρεσίας. Για να ολοκληρώσει ο ιδιοκτήτης τη διαδικασία, θα πρέπει να εντάξει την ιδιοκτησία του στο σύστημα της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτηρίου. Ως καταληκτική ημερομηνία για την υπαγωγή στην κατηγορία αυτή, έχει οριστεί το 18μηνο από τη δημοσίευση του νόμου.

Ερ : Τι ισχύει για τις μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις;

Απ : Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίσματα και κατασκευές που δεν διαθέτουν οικοδομική άδεια καθώς και όσα έχουν άδεια αλλά η υπέρβαση δόμησης είναι πάνω από 40% από όσο προβλέπει η άδεια. Ισχύει η καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση 18 μηνών. Και εδώ το πρόστιμο που καλείται να πληρώσει ο ιδιοκτήτης θα υπολογίζεται με βάση το μέγεθος της κατασκευής. Η διαφορά σε σχέση με προηγούμενα είναι ότι τα κτήρια αυτά θα εξαιρούνται της κατεδάφισης μόνο για 30 χρόνια και όχι διά παντός. Το καθεστώς αυτό θα μπορεί να αλλάξει αν η περιοχή όπου είναι δομημένο το αυθαίρετο κτίσμα μπει στο σχέδιο και αν ο ιδιοκτήτης αγοράσει το απαραίτητο ποσό συντελεστή κάνοντας χρήση της τράπεζας γης. Σε αυτή την περίπτωση και μετά την αποπληρωμή του προστίμου θα μπορεί να εξαιρεθεί μόνιμα της κατεδάφισης. Τα κτήρια που υπάγονται στη συγκεκριμένη κατηγορία θα ελεγχθούν εντός επταετίας υποχρεωτικά από τους αρμόδιος ελεγκτές δόμησης για την ορθότητα των όσων δηλώθηκαν στην αίτηση υπαγωγής.

Ερ :  Παράλληλα με το μέγεθος προβλέπεται και κατηγοριοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών με βάση την ημερομηνία κατασκευής τους. Ποιες είναι αυτές οι κατηγορίες και τι προβλέπεται;

Απ : Οι κατηγορίες με βάση την ημερομηνία κατασκευής του αυθαιρέτου είναι τρεις και έχουν ως εξής:

Α. Τα κτίσματα που είναι δομημένα πριν την 9/6/1975, εφόσον έχουν αποκλειστική χρήση κατοικίας, θα μπορούν να εξαιρεθούν μόνιμα από την κατεδάφιση με την πληρωμή 500 ευρώ.

Β. Για τις κατασκευές που έχουν γίνει πριν από την 1η/1/1983 ο ιδιοκτήτης, εκτός από το παράβολο που αντιστοιχεί κατά περίπτωση, θα πρέπει να πληρώσει και το 15% του υπολογιζόμενου προστίμου, δηλαδή θα έχει έκπτωση 85%.

Γ. Για τα αυθαίρετα μετά την 1η/1/1983 και μέχρι την κόκκινη γραμμή του Ιουλίου 2011 οι ιδιοκτήτες, εκτός από το παράβολο που αντιστοιχεί κατά περίπτωση, θα πληρώνουν το υπολογιζόμενο πρόστιμο και θα εντάσσονται ανάλογα με το μέγεθος της παράβασης στις κατηγορίες των μικρών, μεσαίων ή μεγάλων παραβάσεων. Τα αυθαίρετα με ημερομηνία κατασκευής από 1ης/1/1983 έως 31/12/2003 θα χρεώνονται το 80% του υπολογιζόμενου προστίμου, δηλαδή θα έχουν μία έκπτωση της τάξης του 20%. Τα αυθαίρετα με ημερομηνία κατασκευής από 1ης/1/2004 έως 28/07/2011 θα χρεώνονται το 100% του υπολογιζόμενου προστίμου.

Ανοίγει ο "φάκελος" της ασφάλισης των κατοικιών. Σύμφωνα με πληροφορίες , και στην περίπτωση αυτή ακολουθείται η τακτική της "σαλαμοποίησης" δηλαδή προωθείται η υποχρεωτικότητα μόνο για τους σεισμούς. Οι ιδιοκτήτες απο την πλευρά τους λένε ότι «μπορούμε να δούμε θετικά την υποχρεωτικότητα της ασφάλισης, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί αυτή να αφορά ακίνητα που δεν έχουν νοικιαστεί». Ανεξάρτητα πάντως από την εξέλιξη της συζήτησης που άνοιξε γύρω από το θέμα αυτό, ένα είναι σίγουρο: Το κενό του 80-85% των ανασφάλιστων κατοικιών δημιουργεί αναμφίβολα πεδίο ανάπτυξης εργασιών για τις ασφαλιστικές εταιρείες, που μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην αποκατάσταση των ζημιών μετά από μια καταστροφή ή ζημιά. Η περιορισμένη ασφαλιστική διείσδυση, αλλά και η δυσχέρεια των ιδιοκτητών, υπό τις παρούσες συνθήκες, να καλύψουν τις ζημίες που μπορεί να προκύψουν στην ακίνητη περιουσία τους μετά από σεισμό, είχαν φέρει το τελευταίο διάστημα στο προσκήνιο τη συζήτηση για την υποχρεωτικότητα της ασφάλισης έναντι του σεισμού. Μία εκ των απόψεων που διατυπώθηκαν ήταν ότι η ασφάλιση δεν μπορεί να είναι υποχρεωτική, καθώς πρέπει να είναι απόρροια της ασφαλιστικής συνείδησης του καταναλωτή, ενώ η αντίθετη άποψη πρέσβευε ότι η ασφάλιση έναντι του σεισμού πρέπει να καταστεί υποχρεωτική, προκειμένου να προστατευτεί η ακίνητη περιουσία, και πρέπει ταυτόχρονα να εφαρμοστεί με όρους και προϋποθέσεις που θα διασφαλίζουν ότι μπορεί να ανταποκριθεί στην υποχρεωτικότητα αυτή ο καταναλωτής.