Mέχρι και το 2021 ορίζουν τα Ειρηνοδικεία δικάσιμο για υποθέσεις υπερχρεωμένων καταναλωτών, ενώ η δυναμική των "κόκκινων " δανείων στην ελληνική κοινωνία για τα επόμενα χρόνια οδήγησε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να προτείνει στην ελληνική κυβέρνηση να "ξαναδεί" το θέμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού.

Η πρόταση του ΔΝΤ συνδέει την εξωδικαστική επίλυση των κόκκινων δανείων υπερχρεωμένων νοικοκυριών με την παροχή κινήτρων φορολογικών και ρυθμιστικού περιεχομένου προς τις τράπεζες και κινήτρων προς τους καταναλωτές προκειμένου να λειτουργήσει ο θεσμός. Κυβερνητικοί κύκλοι σχολίασαν για αυτή την πρόταση ότι στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να πρέπει να ολοκληρωθεί το αμέσως προσεχές διάστημα, "μετατίθεται η συζήτηση σε δεύτερο χρόνο". Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομικών και η Τράπεζα της Ελλάδος ετοιμάζουν προτάσεις για να ξεκινήσει η σχετική διαπραγμάτευση. Μάλιστα από την πλευρά του ΔΝΤ έχει αναφερθεί το παράδειγμα της Ολλανδίας όπου ο συγκεκριμένος θεσμός περνά μέσα από τις υποδομές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε συνεργασία με τις καταναλωτικές οργανώσεις με άλλες ΜΚΟ, μηχανισμούς ανεύρεσης εργασίας και ψυχολογικής υποστήριξης των υπερχρεωμένων έχει δώσει λύσεις. Το μοντέλο Ολλανδίας προκρίνουν και οι καταναλωτικές οργανώσεις οι οποίες τις επόμενες ημέρες θα υποβάλλουν συνολικό σχέδιο. Το μοντέλο της Ολλανδίας βασίζεται στη λειτουργία γραφείων της τοπικής αυτοδιοίκησης στα οποία παρέχονται όλες οι πληροφορίες σχετικά με τον τραπεζικό δανεισμό και οι λύσεις που υπάρχουν σε κάθε περίπτωση. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με στοιχεία των καταναλωτικών οργανώσεων όπως ανέφερε η κ. Καλαποθαράκου πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ, μόνο μία υπόθεση από την 1η Σεπτεμβρίου του 2010 έως το τέλος του 2012 διευθετήθηκε εξωδικαστικά με όλες τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος, ενώ συνολικά στο ίδιο διάστημα, έχουν επιτευχθεί 200 συμβιβασμοί. Σημειώνεται ότι οι αιτήσεις σε όλη την επικράτεια από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς υπερβαίνουν τις 60.000.

Τα μέλη των καταναλωτικών οργανώσεων σημείωσαν ότι ο εξωδικαστικός συμβιβασμός «συμφέρει» τους καταναλωτές και δεν θα πρέπει να επιμένουν να φθάνει η υπόθεσή τους στα δικαστήρια νομίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα διαγραφούν χρέη. Ήδη από το 1/1//2011 έως τέλος του 2012 κατατέθηκαν συνολικά 34.931 αιτήσεις στα Ειρηνοδικεία εκ των οποίων 9.335 αιτήσεις στο Ειρηνοδικείο της Αθήνας, από τις οποίες πραγματοποιήθηκε μόνο ένας δικαστικός συμβιβασμός, επικυρώθηκαν δύο εξωδικαστικοί συμβιβασμοί, εκδόθηκαν 85 αποφάσεις, δεκτές για δικαστική διαδικασία έγιναν 469 και απορρίφθηκαν 382 και καμία εκδικασμένη. Για την υπόλοιπη χώρα οι δικάσιμοι ορίζονται μέχρι και το 2021. Στο σύνολο των καταναλωτών που διαχειρίζονται οι ενώσεις- μέλη της ΠΟΜΕΚ υπολογίζεται ότι ένα ποσοστό 35% είναι άνεργοι χωρίς να υπολογίζονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν εργάζονται. Από τα στατιστικά της ΠΟΜΕΚ για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό οι τηλεφωνικές κλήσεις ανά έτος είναι 100.000, οι υποθέσεις με ακίνητο ανέρχεται στο 70% του συνόλου και από τα μέλη της Οργάνωσης από τον Σεπτέμβριο του 2010 μέχρι και το 2012 έχουν γίνει 44.551 αιτήσεις δηλαδή κατά μέσο όρο 3,5 αιτήματα ανά μέλος. Η εκτίμηση των Οργανώσεων είναι ότι πρέπει να διαγραφεί σημαντικό μέρος των καταναλωτικών δανείων για να γίνει εφικτή η εξυπηρέτηση του υπόλοιπου χρέους.

Την πρόταση του οικονομικού επιτελείου με τα εναλλακτικά σενάρια για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων του 2014 παρουσιάζει σήμερα ο υπουργός Οικονομικών στους εκπροσώπους των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση. Πρόταση για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων Οι εκπρόσωποι των κομμάτων έχουν διαμηνύσει ήδη πως δεν θα αποδεχθούν πρόταση επιβολής του νέου φόρου χωρίς αφορολόγητο όριο για τα αστικά ακίνητα προκειμένου να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό περίπου 300 εκατ. ευρώ που θα προκύψει στην περίπτωση που εξαιρεθούν από τον φόρο οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που ανήκουν στους κατ΄ επάγγελμα αγρότες. Προβάλλουν το σκεπτικό πως δεν μπορεί να απαλλάσσονται ακόμη και όσοι κατέχουν και εκμεταλλεύονται μεγάλες εκτάσεις γης και εισπράττουν επιδοτήσεις, όταν φορολογούνται από το πρώτο ευρώ ακίνητα χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση του υπουργείου Οικονομικών για τη φορολόγηση των αστικών ακινήτων περιλαμβάνει δύο βασικά σενάρια: Την καθιέρωση χαμηλού ατομικού αφορολόγητου ορίου 30.000 ? 50.000 ευρώ. Εδώ, ο υπολογισμός φόρου θα γίνεται με βάση συντελεστές από 0,2% έως και 2% για ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω του 1,5 ή 2 εκατ. ευρώ. Η φορολόγηση να ισχύσει από πρώτο ευρώ της αξίας της συνολικής ακίνητης περιουσίας αλλά με χαμηλότερους συντελεστές από 0,1% έως και 1% ή 1,5% για ακίνητα αξίας άνω του 1,5 εκατ. Σε όλες τις εκτάσεις γης που βρίσκονται εκτός σχεδίου ο ενιαίος φόρος για το 2014 θα υπολογιστεί με βάση το στρέμμα, χωρίς κανένα αφορολόγητο όριο.

Δολοφονια εν ψυχρω

Σε κάθε περίπτωση ένα είναι δεδομένο : Η Κυβέρνηση ολοκληρώνει το σχέδιο της απομπομπής της μεσαίας τάξης απο την ακίνητη περιουσία με όπλο την φορολογία. Ας πάμε όμως απο την αρχή. Το δημόσιο εισέπραξε κάπου 500 εκατ. ευρώ από τους φόρους ακινήτων το 2009 και φιλοδοξεί να βάλει στα ταμεία του κάπου 3,1 δισ. την επόμενη χρονιά. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή, αν μη τι άλλο, αύξηση, που αντανακλά τις προτεραιότητες των κυβερνήσεων από τότε μέχρι σήμερα και τις νουθεσίες των δανειστών. Όμως, δεν αρκεί η αντικατάσταση του χαρατσιού στα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα που επέβαλε ο Ε. Βενιζέλος ως υπουργός οικονομικών, εισακούοντας τις εισηγήσεις μεγαλοτραπεζιτών, για να επιτευχθεί ο στόχος των 3,1 δισ. ευρώ. Γι' αυτόν τον λόγο είχε προταθεί η διεύρυνση της φορολογικής βάσης με τη φορολόγηση των μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων και των αγροτεμαχίων. Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά χθες, οι εκπρόσωποι των τριών κομμάτων που απαρτίζουν την κυβέρνηση κατέληξαν σε συμφωνία να μη φορολογηθούν τα αγροτεμάχια των κατ' επάγγελμα αγροτών. Η απόφαση δεν εκπλήσσει και είναι απολύτως συμβατή με τη μικροκομματική τακτική της ελαχιστοποίησης του πολιτικού κόστους που χαρακτηρίζει τα ελληνικά πολιτικά κόμματα. Η τρύπα που δημιουργεί αυτή η απόφαση στα προϋπολογισθέντα έσοδα δεν έχει γίνει επισήμως γνωστή, αλλά οι ανεπίσημες διαρροές προς τον Τύπο μιλάνε για ποσό που κυμαίνεται μεταξύ 150 και 400 εκατ. ευρώ.

Προφανώς, δεν είναι αμελητέο και δεδομένης της πίεσης των δανειστών για αύξηση των εσόδων από τη φορολογία ακινήτων, όπως έχει ήδη συμφωνηθεί, θα πρέπει να εξευρεθούν από αλλού. Δεν χρειάζεται πολλή σκέψη για να κατανοήσει κανείς ότι το ποσό που λείπει θα προέλθει από την αύξηση των συντελεστών με τους οποίους φορολογούνται τα υπόλοιπα ακίνητα, κυρίως των αστικών περιοχών. Φυσικά, υπάρχει επίσης η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών που θα μπορούσε να φέρει περισσότερα έσοδα από μόνη της αν επικρατούσαν τα πολιτικά κριτήρια. Κοινώς, μικρότερες αυξήσεις ή καθόλου σε λαϊκές περιοχές, όπου οι αντικειμενικές αξίες παραμένουν υψηλότερες σε σχέση με τις εμπορικές, και αποφυγή μειώσεων σε ακριβότερες περιοχές όπου συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Κι όλα αυτά παρότι ότι οι τιμές των ακινήτων έχουν υποχωρήσει από 30% μέχρι 60% κατά μέσο όρο σε σχέση με το 2009, ανάλογα με το ακίνητο και την τοποθεσία. Όμως, το πιθανότερο είναι ότι οι ιθύνοντες θα επιλέξουν την αύξηση των φορολογικών συντελεστών για τα αστικά ακίνητα ώστε να κλείσει η τρύπα.

Αν η εκτίμηση επιβεβαιωθεί, οι ιθύνοντες θα έχουν καταφέρει να επιφέρουν ένα ακόμη καίριο χτύπημα στη χειμαζόμενη αγορά ακινήτων των αστικών κέντρων. Επιπλέον, θα έχουν δημιουργήσει ένα αίσθημα αδικίας στον μέσο εργαζόμενο πολίτη των αστικών περιοχών αφού θα επιβαρυνθεί περαιτέρω σε αντίθεση με τους κατ' επάγγελμα αγρότες, ιδίως με εκείνους με σχετικά μικρές εκτάσεις, που ουσιαστικά δεν φορολογούνται. Μία από τις αρχές της φορολογικής πολιτικής είναι η κάθετη ισότητα (vertical equity). Σύμφωνα με αυτήν, όσοι έχουν υψηλότερο εισόδημα θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερους φόρους. Προφανώς, οι εκπρόσωποι των τριών κομμάτων της συμπολίτευσης δεν υπηρετούν αυτήν την αρχή από τη στιγμή που προχωρούν σε αυθαίρετες εξαιρέσεις πολιτών, π.χ. των αγροτών, από τον ενιαίο φόρο ακινήτων. Λησμονούν ότι οι φόροι πληρώνονται από το εισόδημα και τις καταθέσεις. Επομένως, οποιαδήποτε επιβάρυνση των φόρων ακινήτων που δεν συνοδεύεται από αύξηση των εισοδημάτων οδηγεί σε παραβίαση της αρχής της κάθετης ισότητας στα φορολογικά. Ψιλά γράμματα γι' αυτούς ,μπορεί να ισχυριστεί κάποιος. Ακόμη κι αν είναι έτσι, οι συνέπειες είναι μεγαλύτερες και έχουν διάρκεια.