Η προχειρότητα με την οποία αντιμετώπισε το θέμα της επιβολής φόρου υπεραξίας το υπουργείο Οικονομικών είχε αποτέλεσμα ο νόμος να μοιάζει με σταυρόλεξο και κανένας να μην μπορεί να καταλάβει πώς θα εφαρμοστεί. Στην ήδη αναιμική κίνηση στις αγοραπωλησίες ήρθε να προστεθεί και η αποχή των συμβολαιογράφων από την κατάρτιση συμβολαιογραφικών πράξεων, καθώς όπως αναφέρουν τα προβλήματα που παρουσιάζει ο νέος νόμος θα τα πληρώσουν ακριβά όσοι συνάδελφοί τους κάνουν λάθος στην απόδοση του φόρου. Η Συντονιστική Επιτροπή Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος έχει αποφασίσει να απέχει έως ότου το υπουργείο Οικονομικών δώσει λύση σε όλα τα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί από τις πρώτες μέρες εφαρμογής του νόμου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών, μετά τις έντονες αντιδράσεις που υπήρξαν, σχεδιάζει να απαλλάξει τους συμβολαιογράφους από τον υπολογισμό του φόρου και προσανατολίζεται να εκδώσει απόφαση με την οποία θα ορίζει ότι πριν από την υπογραφή των συμβολαίων οι φορολογούμενοι θα πρέπει να υποβάλουν στην Εφορία φόρο υπεραξίας. Στη συνέχεια, η Εφορία θα υπολογίζει και θα βεβαιώνει το φόρο, ώστε να εκδώσει Ταυτότητα Οφειλής, με το ποσό του φόρου που θα πρέπει να πληρώσει ο πωλητής του ακινήτου. Ωστόσο, την παρακράτηση του φόρου θα την κάνει ο συμβολαιογράφος, τον οποίο και θα αποδίδει στο Δημόσιο.

Παράλληλα, μαζί με την απόφαση για τον υπολογισμό και την παρακράτηση του φόρου, το υπουργείο θα εκδώσει και απόφαση με την οποία θα καθορίζει τον τρόπο υπολογισμού της τιμής απόκτησης του ακινήτου στις περιπτώσεις που δεν μπορεί να γίνει από το συμβόλαιο, ώστε ο προσδιορισμός να γίνεται με τη χρήση αντικειμενικών κριτηρίων και τιμών. Η αγορά και οι συμβολαιογράφοι περιμένουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις συγκεκριμένες υπουργικές αποφάσεις, με την ελπίδα ότι θα λύνουν μια σειρά από προβλήματα που προς το παρόν έχουν βάλει «φρένο» σε οποιαδήποτε αγοραπωλησία σχεδιάζεται να γίνει. Μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι πωλήσεις ακινήτων από αντιπαροχή, τα ακίνητα που ιδιοκτησία τους αφορά χρησικτησία, ακίνητα που στα συμβόλαια αγοράς δεν αναγράφονται τιμές κ.ά. Σύμφωνα με τον πρόεδρο των συμβολαιογράφων, με τη συγκεκριμένη διαδικασία που θεσμοθετήθηκε ο φόρος υπεραξίας 15% είναι ανεφάρμοστος στην πράξη, καθώς παρουσιάζει πολλές ατέλειες, ενώ ταυτόχρονα «εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους για τα φορολογικά συμφέροντα του πωλητή-φορολογουμένου». Πρόκειται για τον «κρυφό» φόρο που επιβάλλεται στους πωλητές των ακινήτων, οι οποίοι στις περισσότερες περιπτώσεις θα κληθούν να πληρώσουν υπέρογκα ποσά, εάν δεν μετακυλίσουν το κόστος στους αγοραστές. Ο φόρος υπεραξίας επιβάλλεται στη διαφορά που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και στην τιμή πώλησης του ακινήτου. Ωστόσο, μέχρι σήμερα το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει εκδώσει τη διευκρινιστική εγκύκλιο με την οποία θα ξεκαθαρίζεται το νέο φορολογικό τοπίο στις μεταβιβάσεις ακινήτων, με αποτέλεσμα να παραμένουν τα κενά και οι συμβολαιογράφοι να μην μπορούν να προχωρήσουν στη σύνταξη των συμβολαίων.

Οπως αναφέρουν συμβολαιογράφοι, αυτή τη στιγμή, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων αγοραπωλησιών ακινήτων, είναι αδύνατον να υπολογιστεί η αξία κτήσης τους, ώστε να υπολογιστεί ο φόρος υπεραξίας επί της τιμής πώλησης. Παράλληλα, χωρίς αντίκρισμα, όπως αναφέρουν άνθρωποι της αγοράς ακινήτου, είναι το αφορολόγητο όριο των 25.000 ευρώ, καθώς θα πρέπει ο ιδιοκτήτης να έχει διακρατήσει το ακίνητο για πέντε τουλάχιστον έτη και να μην έχει γίνει άλλη μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας.

Εξαιρούνται από το νέο ενεργειακό «μπόνους» όσα ακίνητα έχουν ενταχθεί ήδη στο πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ' οίκον» και από το στατικό «μπόνους» κτήρια τα οποία έχουν ενταχθεί σε προγράμματα αποκατάστασης ζημιών από φυσικές καταστροφές (σεισμός, πυρκαγιά, πλημμύρα, κατολίσθηση).

* Οι παρεμβάσεις μπορεί να αφορούν τόσο στο κέλυφος του κτηρίου, περιλαμβανομένων των ανοιγμάτων, όσο και στα συστήματα θέρμανσης, ψύξης, κλιματισμού και παροχής ζεστού νερού χρήσης. Παράλληλα οι παρεμβάσεις για επισκευή - αποκατάσταση ή ενίσχυση του φέροντος οργανισμού υλοποιούνται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και προδιαγραφές που ισχύουν για τις υποχρεωτικές ελάχιστες απαιτήσεις φέρουσας ικανότητας σύμφωνα με τον Κανονισμό Επεμβάσεων (ΚΑΝΕΠΕ) ή σύμφωνα με τη νομοθεσία που ίσχυε κατά το χρόνο έκδοσης της άδειας δόμησης του κτηρίου, ύστερα από μελέτη και τεχνική έκθεση από αρμόδιο μηχανικό.

* Για το συμψηφισμό λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για αγορά υλικών - εξοπλισμού, καθώς και για πρόσθετες εργασίες για την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων, όπως εργασίες αποξήλωσης - αποκομιδής, τοποθέτησης - εγκατάστασης, αποκατάστασης, τοποθέτησης ικριωμάτων κ.λπ., καθώς και για την παροχή υπηρεσιών ενεργειακής επιθεώρησης. Στις δαπάνες δεν περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ.

* Το «μπόνους» ισχύει εφόσον οι παρεμβάσεις γίνονται με βεβαίωση μηχανικού, καλύπτουν τις ελάχιστες απαιτήσεις του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΚΕΝΑΚ), επιφέρουν αναβάθμιση του κτηρίου κατά μία τουλάχιστον ενεργειακή κατηγορία, ή ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερη από το 30% της κατανάλωσης του κτηρίου αναφοράς.

* Η συνδρομή των προϋποθέσεων διαπιστώνεται αποκλειστικά κατόπιν διενέργειας δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων στο κτήριο. Η πρώτη λαμβάνει χώρα μετά την υπαγωγή του κτηρίου στις ρυθμίσεις του Ν. 4178/2013 και πριν από την έναρξη των παρεμβάσεων και η δεύτερη μετά την ολοκλήρωση αυτών για τη διαπίστωση της ορθής υλοποίησης των παρεμβάσεων και της επίτευξης του ενεργειακού στόχου.

Σε κάθε περίπτωση το «μπόνους» θα δίνεται με βεβαίωση του μηχανικού. Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός υποβάλλει στο ηλεκτρονικό σύστημα του νόμου 4178/2013 τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και υπεύθυνη δήλωση ότι τα στοιχεία έχουν ελεγχθεί για την ορθότητα και την πληρότητά τους και ότι τα παραστατικά που υποβάλλονται αντιστοιχούν στις εργασίες που έχουν δηλωθεί και πραγματοποιηθεί για την ενεργειακή αναβάθμιση ή τη στατική ενίσχυση της ιδιοκτησίας ή του ακινήτου