Σε ένα απέραντο... «πωλητήριο» τείνει να μετατραπεί η Ελλάδα, με το Δημόσιο, υπό την απειλή του χρεοστασίου, να ψάχνει επενδυτές για έναν ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό ακινήτων. Το εγχείρημα της αξιοποίησης της ακίνητης κρατικής περιουσίας, αν και αποτελεί βασικό εργαλείο άντλησης ρευστότητας, βρίσκεται αντιμέτωπο με έναν πολύ σοβαρό κίνδυνο. Όπως επισημαίνουν παράγοντες του real estate, το συνεχώς αυξανόμενο αποθεμα των προς αξιοποίηση κρατικών ακινητων δημιουργεί υπερπροσφορά, η οποία λόγω του διεθνούς ανταγωνισμού, αλλά και εξαιτίας έλλειψης στρατηγικού πλάνου, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να απορροφηθεί. Η υπερπροσφορά επενδυτικών -σε ακίνητα- προϊόντων είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που θα συντελέσουν στην περαιτέρω «διόρθωση» των τιμών τους. Τα ακίνητα που βρίσκονται «στο σφυρί» θα ήταν πολλαπλάσια, εάν δεν ίσχυε, έως το τέλος του 2013, η απαγόρευση των πλειστηριασμών.

Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτή τη στιγμή το ελληνικό Δημόσιο, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, επιχειρεί να ομαδοποιήσει περισσότερα από... 3.000 ακίνητα. Μάλιστα, όπως ανέφερε πρόσφατα στη Βουλή, ο εντεταλμένος σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ,  ο αριθμός των κρατικών ακινήτων ξεπερνάει τα 100.000, ενώ από τα 81.000 ακίνητα που εξετάστηκαν, κρίθηκαν ως περισσότερο «ώριμα» 3.150. Σε πρώτη φάση, πάντως, το ΤΑΙΠΕΔ επιχειρεί να «βγάλει στην αγορά», το προσεχές διάστημα, περισσότερα από 600 ακίνητα, ενώ, ταυτόχρονα, προσπαθεί να βρει επενδυτές για τον Αστέρα Βουλιαγμένης, το Γκολφ της Αφάντου στη Ρόδο, την Κασσιώπη στην Κέρκυρα και βέβαια το Ελληνικό. Στις εκτάσεις γης προστίθενται τα κτήρια που προσπαθεί το Δημόσιο να αξιοποιήσει, προσώρας, χωρίς αποτέλεσμα. Στη σχετική «λίστα», που αποτελείται από περισσότερα από 20 κτήρια σε Αττική και Θεσσαλονίκη, ανήκουν το κτήριο της πρώην καπνοβιομηχανίας «Κεράνη», η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής και το Αρχηγείο Αστυνομίας Θεσσαλονίκης.

Αλλά και η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ), που διαχειρίζεται 72.000 ακίνητα -από τα οποία πολλά δεν μπορούν να αξιοποιηθούν εξαιτίας νομικών ή γραφειοκρατικών προβλημάτων- προγραμματίζει, έως το τέλος του έτους, να ανακοινώσει «πακέτο» «έτοιμων» τουριστικών ακινήτων. Περίοπτη θέση στην «ομάδα» των πωλητών κρατικών ακινήτων κατέχουν οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης να επιδιώκει τουλάχιστον από… το 2000 να αξιοποιήσει την ακίνητη δημοτική περιουσία. Πόσα είναι τα κτήρια που ανήκουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση; Περίπου 20.000 από τα οποία μόνον το ένα τρίτο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί άμεσα, σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη της ΕΕΤΑΑ.

Ένας από τους Δήμους που… ανακάλυψε πρόσφατα την περιουσία που «κρύβουν» τα κτήριά του είναι ο Πειραιάς. Εκεί, η Δημοτική Αρχή, βγάζει από την κατάψυξη πέντε «φιλέτα», όπως τον πύργο στο λιμάνι, το κτήριο της Ραλλείου Σχολής και το Δημαρχιακό Μέγαρο της Πλατείας Κοραή. Ο φιλόδοξος στόχος, όπως τον έθεσε ο Δήμαρχος, Βασίλης Μιχαλολιάκος, είναι να εισρεύσουν στα δημοτικά ταμεία έσοδα 150-200 εκατ. ευρώ. Ρευστότητα, δια της αξιοποίησης ακινήτων, επιχειρούν να αντλήσουν η Εκκλησία, όπως και μεγάλος αριθμός ιδιωτικών φορέων, γεγονός που εκτοξεύει την προσφορά ακινήτων.

Κλείνουν δύο χρόνια από τότε που η ύφεση έκανε την εμφάνιση της και όλοι αναρωτιούνται πόσο θα διαρκέσει ακόμα. Οι εκτιμήσεις πολλές: άλλοι κάνουν λόγο για 2 χρόνια ακόμα , άλλοι για πέντε … Συμπέρασμα ; Κανείς δεν γνωρίζει. Το σίγουρο είναι ότι το 2010 καταγράφηκε επιτάχυνση της πτώσης του επιπέδου τιμών και η τάση δεν φαίνεται να αντιστρέφεται. Το ίδιο ισχύει και για τις επενδύσεις σε κατοικίες που για το 2011 αναμένεται να σημειώσουν νέα υποχώρηση και αυτό προκύπτει τόσο από τις προβλέψεις της Στατιστικής Αρχής όσο και από τις εκτιμήσεις των κατασκευαστών που καταγράφει η σχετική έρευνα του ΙΟΒΕ. Υπάρχουν όμως και αλλά στοιχεία που θα επηρεάσουν την αγορά:

Ανεργία: Το ποσοστό της ανεργίας εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει το 15% ενώ πρόσφατες μελέτες κάνουν λόγο για 750.000 ανέργους μέχρι το τέλος του 2011. Με τα δεδομένα αυτά πολύ δύσκολα θα υπάρξει ανάκαμψη της ζήτησης.

Στεγαστικά Δάνεια: Τους τελευταίους μήνες του προηγούμενου χρόνου οι χορηγήσεις στεγαστικών δανείων ήταν λιγότερες σε σύγκριση με το 2009-σε δωδεκάμηνη βάση. Η εικόνα αυτή δεν αναμένεται να ανατραπεί τουλάχιστον το α΄εξάμηνο 2011 και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να δούμε ρυθμούς ανάλογους με εκείνους του 2006-2007. Και αυτό αποτελεί ένα πλήγμα στην ζήτηση. Από την άλλη πλευρά , ο ΟΕΚ έχει παγώσει τις χορηγήσεις.

Φορολογία: Το φορολογικό κόστος της απόκτησης και κτήσης δεν πρόκειται να ελαστικοποιηθεί τουλάχιστον αυτή την χρονιά. Αντίθετα, τα τεκμήρια θα αποθαρρύνουν πολλούς τόσο από την αγορά όσο και από την ενοικίαση.

Χρηματιστήριο: Η κρίση του χρέους φρενάρει και τις χρηματιστηριακές προσδοκίες με αποτέλεσμα να μη είναι πιθανή η στροφή προς τις μετοχές.

Αποδόσεις: Μπορεί οι αποδόσεις σε ακίνητη περιουσία να εμφανίζονται υψηλότερες αλλά αυτό δεν οφείλεται στην βελτίωση της αγοράς . Στην πραγματικότητα στην μεν αγορά κατοικίας οι πραγματικές αποδόσεις είναι αρνητικές ενώ στα επαγγελματικά δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για αποδόσεις αφού οι συναλλαγές είναι ελάχιστες και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν πραγματικά δεδομένα για την αγορά.

Θα σκεφτείτε: Μα όλα μαύρα; Σίγουρα όχι καθώς στην αγορά και χρήμα υπάρχει και οι τιμές τείνουν να γίνουν ελκυστικές αφού έχουν υποχωρήσει τουλάχιστον 10% κατά μέσο όρο σε όλη την διάρκεια της διετούς κρίσης. Επομένως το ερώτημα είναι τι τελικά θα επικρατήσει.