Μέσα στο νομοσχέδιο για τη ΔΕΗ, που κατατέθηκε  στη Βουλή, εντάχθηκε η τροπολογία για τα αυθαίρετα. Προβλέπει παράταση της προθεσμίας για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων έως τις 30 Ιουνίου.

Στην τροπολογία περιλαμβάνονται οι ρυθμίσεις που είχαν συμφωνηθεί πριν από μερικές μέρες σε συνάντηση που είχε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης με τον πρόεδρο του ΤΕΕ, Γιώργο Στασινό και τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτο Παραδιά.

Όλοι όσοι έχουν αυθαίρετα, έχουν περιθώριο να τα τακτοποιήσουν, με την ισχύουσα νομοθεσία, έως τις 30 Ιουνίου 2020.

Από εκεί και πέρα διαμορφώνεται ένα πλαίσιο που συνδέει την τακτοποίηση των αυθαιρέτων (εκτός από τις σοβαρές αυθαιρεσίες της κατηγορίας 5 που δεν θα μπορούν να τακτοποιηθούν μετά τις  30 Ιουνίου 2020( με το μέτρο της ηλεκτρονικής ταυτότητας. Αυτό θεωρείται από το Συμβούλιο της Επικρατείας ως βασικό μέσο αποτροπής της αυθαίρετης δόμησης στο μέλλον και απαραίτητο στοιχείο ορθολογικού χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου.

Σημειώνεται τακτοποίηση αυθαιρέτων δεν αφορά κατασκευές ή αλλαγές χρήσης μεταγενέστερες της 28ης Ιουλίου 2011.

Τι προβλέπει η τροπολογία για τα αυθαίρετα

Δίνεται ολιγόμηνη παράταση για την τακτοποίηση όλων των αυθαιρέτων μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2020. Ειδικά για τα κτίρια με πολύ σοβαρές αυθαιρεσίες, κατηγορίας 5, δεν θα δοθεί καμία άλλη παράταση, καθιστώντας την 30η Ιουνίου καταληκτική ημερομηνία τακτοποίησής τους. Οι πολύ σοβαρές αυθαιρεσίες αφορούν σε υπέρβαση τουλάχιστον κατά 40% στην κάλυψη και στη δόμηση ή καθ ‘ύψος πάνω από 20%.

Για τα υπόλοιπα ακίνητα με αυθαιρεσίες, μετά το πέρας της 30ης Ιουνίου, τίθεται σε λειτουργία η Ηλεκτρονική Ταυτότητα, η οποία και θα αποτελεί προϋπόθεση για τη διαδικασία ολοκλήρωσης της τακτοποίησης των αυθαιρέτων κατηγορίας από 1 έως 4. Οι ιδιοκτήτες τους δηλαδή, θα μπορούν να τα τακτοποιούν και μετά τις 30 Ιουνίου με καταληκτική ημερομηνία την 31η Ιανουαρίου του 2025, καταβάλλοντας όμως προσαυξημένα ποσά τακτοποίησης κατά 20% για το πρώτο έτος καθυστέρησης και επιπλέον 5% για κάθε έναν χρόνο καθυστέρησης.

Η τακτοποίηση θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την ηλεκτρονική ταυτότητα της ιδιοκτησίας του, δηλαδή η μη έκδοση της ηλεκτρονικής ταυτότητας θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Επομένως, για την μεταβίβαση του ακινήτου του, προϋπόθεση η τακτοποίηση και η έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας.

Για να διευκολυνθεί η έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας για όσο το δυνατόν περισσότερες ιδιοκτησίες (διαμερίσματα, γραφεία κ.ο.κ), η ρύθμιση καθιερώνει και την ηλεκτρονική ταυτότητα για αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες.

Σε περιπτώσεις αυθαιρεσιών σε κοινόχρηστους χώρους οικοδομών διακρίνονται δύο περιπτώσεις:

1) η περίπτωση ιδιοχρησίας της αυθαίρετης κατασκευής ή της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης, όπου υπόχρεος για την τακτοποίηση και την καταβολή του ειδικού ενιαίου προστίμου είναι ο ιδιοκτήτης που ιδιοχρησιμοποιεί την αυθαίρετη κατασκευή και

2) η περίπτωση όπου γίνεται κοινή χρήση  του κοινόχρηστου χώρου, στον οποίον ευρίσκεται η αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης, η οποία θα ρυθμισθεί στο επόμενο διάστημα με υπουργική απόφαση.

Καθορίζεται τι περιλαμβάνει η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας. Συγκεκριμένα περιλαμβάνει τα εξής:

το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτιρίου εντός του οποίου ευρίσκεται η διηρημένη ιδιοκτησία, με τις αναθεωρήσεις της,

τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια,

το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης της διηρημένης ιδιοκτησίας,

το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί,

δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων,

τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν τη διηρημένη ιδιοκτησία στην πραγματική της κατάσταση,

το δελτίο δομικής τρωτότητας,

τον πίνακα χιλιοστών και τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφ’ όσον απαιτούνται,

το Πιστοποιητικό Πληρότητας της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας της Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας.

Αγριεύουν έως και 40% τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες σε πολλές περιοχές της χώρας με τις νέες, αυξημένες έως και 250% αντικειμενικές τιμές που θα ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου του 2022. Την ίδια ώρα στην κόψη του ξυραφιού βαδίζουν χιλιάδες φορολογούμενοι που λαμβάνουν κοινωνικά επιδόματα και με τις νέες τιμές ζώνης κινδυνεύουν να τα χάσουν, καθώς ένα από τα βασικά κριτήρια για τη χορήγηση τους είναι το ύψος της αντικειμενικής τιμής της ακίνητης περιουσίας τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η αρμόδια επιτροπή που ασχολείται με την εξουδετέρωση των επιβαρύνσεων στον ΕΝΦΙΑ σε 7.000 περιοχές της χώρας όπου οι αναπροσαρμογές στις τιμές ζώνης «δαγκώνουν» φορολογούμενους με ακίνητα χαμηλής και μεσαίας αξίας, κάνει λόγο για μια εξαιρετικά δύσκολη και περίπλοκη εξίσωση σε όλα τα επίπεδα.

Το αποτέλεσμα της επίπτωσης θα είναι ανάλογο της ζώνης εντός της οποίας βρίσκονται το διαμέρισμα, η εξοχική κατοικία ή το ακίνητο και συγκεκριμένα αν υπήρξε αυξομείωση στην αντικειμενική τιμή.

Για όσους κατοικούν σε περιοχές όπου οι τιμές ζώνης θα περάσουν το όριο των 2.800 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο ή των 5.000 ευρώ τα τεκμήρια θα αυξηθούν έως και 40%.

Αυτό σημαίνει ότι για όσους έχουν ιδιόκτητη κύρια ή δευτερεύουσα ή εξοχική κατοικία καθώς και όσους ζουν σε μισθωμένη κατοικία ή τους έχει παραχωρηθεί δωρεάν θα υπάρξει αύξηση του εισοδήματος που θα υπολογίσει η Εφορία με βάση το τεκμήριο διαβίωσης και σε περίπτωση που αυτό δεν καλύπτεται από το δηλωθέν εισόδημα, θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον «τεκμαρτό» φόρο.

Αντίθετα σε περιοχές όπου οι τιμές θα πέσουν κάτω από τα 2.800 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο αυτόματα τα τεκμήρια θα συρρικνωθούν κατά 28,75% και σε περιπτώσεις όπου οι τιμές μειωθούν κάτω από 5.000 ευρώ τα τεκμήρια θα υποχωρήσουν κατά 23,5%.

Τα νέα τεκμήρια διαβίωσης θα ισχύσουν για τα εισοδήματα του 2022 που θα δηλωθούν το 2023. Επισημαίνεται ότι με βάση το ισχύον νομοθετικό καθεστώς το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της.

Αναλυτικότερα:

Μέχρι και 80 τ.μ. κύριους χώρους, 40 ευρώ το τ.μ.

Από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριους χώρους, 65 ευρώ ανά τ.μ.

Από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριους χώρους, 110 ευρώ ανά τ.μ.

Από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριους χώρους, 200 ευρώ ανά τ.μ.

Από 301 τ.μ. και άνω κύριους χώρους, 400 ευρώ ανά τ.μ.

Για παράδειγμα, για φορολογούμενο με κύρια κατοικία 80 τετραγωνικά μέτρα το τεκμήριο ανέρχεται σε 3.200 ευρώ - ποσό που αντιστοιχεί στο «εισόδημα διαβίωσης» που θα υπολογίσει η Εφορία ότι πρέπει να έχει ο συγκεκριμένος φορολογούμενος. Για κατοικία 100 τετραγωνικών το τεκμήριο διαμορφώνεται σε 4.500 ευρώ και για κατοικία 150 τετραγωνικών σε 9.100 ευρώ.

Πέραν των τεκμηρίων για τις κατοικίες οι αντικειμενικές τιμές αποτελούν τη βάση υπολογισμού για απαλλαγές (φόρος μεταβίβασης, ΕΝΦΙΑ κ.ά.) και για διάφορα κοινωνικά επιδόματα (ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, επίδομα θέρμανσης και στέγασης κ.ά.) καθώς προσδιορίζουν την αξία του ακινήτου, η οποία δεν μπορεί να ξεπερνά συγκεκριμένα όρια ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση προκειμένου κάποιος να δικαιούται τις φοροαπαλλαγές ή τα επιδόματα.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου, για να μην μπει κόφτης στους δικαιούχους λόγω της αύξησης των αντικειμενικών τιμών τα όρια για την αξία της ακίνητης περιουσίας θα αναπροσαρμοστούν ανάλογα.