Τα στοιχεία για την εξέλιξη των πωλήσεων είναι αποκαλυπτικά. Οι λιγοστοί αγοραστές έχουν στραφεί πλέον στα μεταχειρισμένα σπίτια με αποτέλεσμα οι πωλήσεις νέων κατοικιών να έχουν στην πραγματικότητα περιοριστεί στο ελάχιστο. Οι αναλυτές λένε ότι, αυτή η κατάσταση είναι τόσο ακραία που θα μπορούσε να καθυστερήσει μια ουσιαστική ανάκαμψη για την αγορά νέας κατοικίας τουλάχιστον δύο ακόμη χρόνια με ολέθριες επιπτώσεις για την απασχόληση και την ανάπτυξη. Γιατί όμως σημειώθηκε αυτή η στροφή; «Για τους αγοραστές η μαγική λέξη είναι το κόστος. Η εποχή της πολυτέλειας έχει περάσει .

Αυτό που ρωτούν είναι η τιμή, οι φόροι, τα τεκμήρια, οι επιβαρύνσεις και το κόστος συντήρησης. Η πολυτέλεια είναι πλέον προνόμιο για λίγους αφού αυτοί που αγοράζουν σήμερα είναι είτε εκείνοι που θέλουν να καλύψουν τις στεγαστικές τους ανάγκες είτε εκείνοι που πιστεύουν ακόμα στις επενδύσεις σε ακίνητα. Οι πρώτοι μετρούν το κόστος και οι δεύτεροι την απόδοση. Και οι δύο παράμετροι δεν εξυπηρετούν την αγορά ενός καινούργιου σε σύγκριση με ένα μεταχειρισμένο.» τόνιζε χαρακτηριστικά μεσίτης που επικεντρώνεται στην αγορά κατοικίας στο κέντρο της Αθήνας και στα βόρεια προάστεια. Η τάση αυτή δεν φαίνεται να αντιστρέφεται σύντομα. Παρά την πτώση των πωλήσεων, οι τιμές των νέων κατοικιών εξακολουθούν να είναι σημαντικά υψηλότερες από τις αντίστοιχες των μεταχειρισμένων που πωλούνται στην ίδια περιοχή. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των κινήσεων είναι το απόθεμα των αδιάθετων νέων κατοικιών να αυξάνεται κάθε μήνα , αφού οι ήδη υφιστάμενες δεν πωλούνται και σε αυτές προστίθενται και άλλες κατοικίες από τις άδειες που λήγουν και δεν μπορούν να ανανεωθούν.

«Πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο από τον οποίο θα ξεφύγουμε μόνο αν οι κατασκευαστές αποφασίσουν να ρίξουν τις τιμές κάτι που δεν είναι πιθανό καθώς το κόστος αυξάνεται ενώ από την άλλη πλευρά τα διαμερίσματα που δεν πωλούνται αποτελούν περιουσιακό στοιχείο που υποκαθιστά την αποταμίευση. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που χιλιάδες οικοδομές έχουν σταματήσει στα μπετά ή και στα τούβλα.» επεσήμανε χαρακτηριστικά μεγάλος κατασκευαστής.

Τον κίνδυνο για νέα "λουκέτα" εντείνει η ενδεχόμενη απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων, θέμα που έχουν ανοίξει τρόικα και κυβέρνηση από το καλοκαίρι και επανήλθε στις τελευταίες συναντήσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης με το κλιμάκιο των δανειστών. Η κατάργηση των προστατευτικών διατάξεων στην επαγγελματική στέγη (12ετία) για τους μικρομεσαίους κυρίως επιχειρηματίες, υπέρ των ιδιοκτητών, αναμένεται να οδηγήσει σε μαζικές εξώσεις, αλλά και αυξήσεις ενοικίων, δημιουργώντας επιπρόσθετα προβλήματα στην ήδη χειμαζόμενη αγορά. Μέχρι στιγμής η τρόικα έχει απορρίψει τις "εναλλακτικές" προτάσεις του υπουργείου Ανάπτυξης (για προστασία 6 ετών, αλλά και την πιο "ψαλιδισμένη" πρόταση της 3ετίας). Το επιχείρημα της τρόικας για πλήρη απελευθέρωση των εμπορικών μισθώσεων είναι η αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων, ενώ έμποροι και επαγγελματοβιοτέχνες "δείχνουν" τα ξενοίκιαστα καταστήματα/γραφεία ως αποτέλεσμα της ύφεσης και των συνακόλουθων "λουκέτων". Άλλωστε μόνο στο κέντρο της Αθήνας καθώς και στους εμπορικούς δρόμους μία στις τρεις επιχειρήσεις έχει κλείσει (αύξηση λουκέτων 30% την περίοδο 2012-2011) Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της ΕΣΕΕ (Μάρτιος 2012), σε σύνολο 9.275 επιχειρήσεων στην Αττική έχουν κλείσει 2.374 (δηλαδή ποσοστό 25,6%), ενώ στο κέντρο της Αθήνας 861 επιχειρήσεις έχουν κλείσει επί συνόλου 2.909 (δηλαδή ποσοστό 29,61%) και στον Πειραιά σε σύνολο 2.312 επιχειρήσεων οι 633 είναι κλειστές (27,3%). Παράλληλα, ρεκόρ κλειστών επιχειρήσεων διαπιστώνεται σε συγκεκριμένους δρόμους του κέντρου: Σταδίου με ποσοστό κλειστών επιχειρήσεων 42%, Μπενάκη με ποσοστό 31,7%, Πανεπιστημίου με 30,5%, Χ. Τρικούπη με 33,8% και Ακαδημίας με 29,5%. Στις πέντε βασικές αιτίες των "λουκέτων" η ΕΣΕΕ περιλαμβάνει: τα υψηλά ενοίκια, τη μείωση αγοραστικής δύναμης, τον αφανισμό της μεσαίας τάξης, την αλλαγή φυσιογνωμίας του εμπορικού κέντρου και την αποχώρηση μεγάλων επιχειρήσεων.