Εξοχική : Το μοντέλο της καταστροφής

Το ισπανικό μοντέλο για την ανάπτυξη της εξοχικής κατοικίας το οποίο αποδείχθηκε καταστροφικό όχι μόνο για την αγορά αλλά και για το περιβάλλον επιχειρείται να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα. Περιβαντολλογικές οργανώσεις επισημαινουν ότι θα είναι  επιβλαβείς  οι νέες ρυθμίσεις για τον τουρισμό που περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου «Απλούστευσηγια το κυριότερο τουριστικό προϊόν της Ελλάδας, το φυσικό περιβάλλον,  διαδικασιών για την ενίσχυση της τουριστικής επιχειρηματικότητας, αναδιάρθρωση του ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και λοιπές διατάξεις». Το νομοσχέδιο,  σύμφωνα με το WWF Ελλάς επιδεινώνει το χωροταξικό καθεστώς και διευκολύνει την εντατική και άναρχη δόμηση, την κατάληψη των αιγιαλών και των δασών και την εγκατάλειψη στοιχειωδών περιβαλλοντικών απαιτήσεων για τις τουριστικές εγκαταστάσεις. Ειδικότερα, σύμφωνα με την οργάνωση το νομοσχέδιο:

* Σε πολλά σημεία επιδεινώνει το καθεστώς του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού, το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία επικαιροποίησης από το ΥΠΕΚΑ.

* Ανοίγει τον δρόμο για βαριά και μη αντιστρεπτή περιβαλλοντική υποβάθμιση. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ρυθμίσεις για τη χωροθέτηση σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων σε δάση και δασικές εκτάσεις, η δυνατότητα οικοδόμησης τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών μέσα στην παραλία χωρίς οριοθέτηση της τελευταίας, η άρση των περιορισμών του ειδικού χωροταξικού για την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων σε περιοχές Natura, η μείωση των αποστάσεων των τουριστικών εγκαταστάσεων από οχλούσες χρήσεις και η «τακτοποίηση» σωρείας παρανομιών (π.χ. για τουριστικούς λιμένες, χιονοδρομικά κέντρα, τουριστικά καταλύματα), σε βάρος των νομοταγών επιχειρηματιών και του κοινωνικού συνόλου.

* Παραβιάζει την ισχύουσα νομοθεσία προστασίας του περιβάλλοντος, υποκαθιστώντας, π.χ., διαδικασίες αδειοδότησης απαραίτητες για όλους τους εμπλεκόμενους με «βεβαιώσεις υποβολής μελετών», «υπεύθυνες δηλώσεις μηχανικών» κλπ.

* Προάγει ξεπερασμένα μοντέλα που άλλα κράτη εγκαταλείπουν, όπως η ευρεία ανοικοδόμηση τουριστικών κατοικιών, η λειτουργία υφιστάμενων τουριστικών εγκαταστάσεων κατηγορίας Β' χωρίς τις ελάχιστες «πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις», η πολεοδόμηση δημόσιων ακινήτων με ημιτελή έργα υποδομής, η εγκατάσταση χώρων εστίασης και αναψυχής (π.χ. κέντρων διασκέδασης) 10 μέτρα από τον αιγιαλό κτλ.

* Απεμπολεί κρατικά έσοδα από ισχύουσα νομοθεσία, π.χ. με νέα μείωση του ανταλλάγματος χρήσης αιγιαλού από τουριστικές εγκαταστάσεις και τακτοποίηση αυθαίρετων κτισμάτων ιδιοκτησίας της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής στην Αρχαία Ολυμπία.

Ανάλογες θέσεις διατυπώνει και η Ελληνική Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Σύμφωνα με την οργάνωση, το πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης που προωθεί η κυβέρνηση οδηγεί σε μη αναστρέψιμες συνέπειες όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και για την οικονομία και την κοινωνία καθώς:

* Προωθείται η υπερ-δόμηση σε ευαίσθητες περιοχές όπως τα μικρής έκτασης νησιά, οι ορεινές περιοχές, προστατευόμενες περιοχές και αρχαιολογικούς χώρους.

* Προωθούνται οι «οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων» και τα ξενοδοχεία συνιδιοκτησίας ως σύγχρονη μορφή τουριστικής επένδυσης, ενώ το πρότυπο αυτό είναι παρωχημένο, με τις γνωστές συνέπειες.

* Επιτρέπονται παρεμβάσεις σε χώρους που είτε γειτνιάζουν είτε βρίσκονται εντός περιοχών Natura και αρχαιολογικών χώρων. * Περιλαμβάνει φωτογραφικές ρυθμίσεις σχετικά με τους τουριστικούς λιμένες.

* Περιέχει διατάξεις που περιορίζουν τα κρατικά έσοδα με χαρακτηριστικό παράδειγμα την μείωση του αντιτίμου χρήσης αιγιαλού. Η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικής δραστηριότητας στα νησιά, λόγω των ευαίσθητων ισορροπιών που τα χαρακτηρίζει (σε επίπεδο τοπίου, φυσικών και πολιτιστικών πόρων), θα πρέπει, σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία, να σχεδιάζεται με βάση την ανάγκη της διατήρησης της μέγιστης δυνατής αυτονομίας των νησιών σε φυσικούς πόρους (ενέργεια, νερό κτλ.) και άρα να είναι εφικτή μόνο όπου η φέρουσα ικανότητα το επιτρέπει.