Σύμφωνα με του ισολογισμούς των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών, το πρώτο τρίμηνο του έτους:

1. Στην Εθνική Τράπεζα το ύψος των δανείων σε καθυστέρηση του ομίλου ως προς το σύνολο των χορηγήσεων διαμορφώθηκε στο 14% του συνολικού χαρτοφυλακίου. Ειδικότερα, στην Ελλάδα το ποσοστό ανήλθε σε 15,5% έναντι 13% στο τέλος του 2011. Αντίθετα, στην Τουρκία, που χαρακτηρίζεται από υγιείς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, το ύψος των καθυστερήσεων ως προς το σύνολο του δανειακού χαρτοφυλακίου αυξήθηκε οριακά σε 5% έναντι 4,8% το 2011. Παρά την καθυστέρηση της ανάκαμψης των οικονομιών της Ν.Α. Ευρώπης, εξαιτίας της συνεχιζόμενης κρίσης στην ευρωζώνη, η μεταβολή της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου στην περιοχή εμφανίζει σημάδια σταθεροποίησης. Ως αποτέλεσμα της συντηρητικής πολιτικής προβλέψεων, το ποσοστό κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση ανέρχεται στα υψηλά επίπεδα του 56% σε επίπεδο ομίλου και 57% στην Ελλάδα, πριν βεβαίως ληφθούν υπόψη οι πάσης φύσεως εμπράγματες εξασφαλίσεις.

2. Στη Eurobank σημειώθηκε αύξηση των νέων δανείων σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών κατά 15%, λόγω κυρίως της συνεχιζόμενης αστάθειας και της οικονομικής στενότητας που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Τα δάνεια σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών ανήλθαν στο 17,2% και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώθηκαν στο 13,7% των συνολικών χορηγήσεων, γεγονός που οδήγησε στην αύξηση των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις κατά 5,1% σε 365 εκατ. ευρώ το α΄ τρίμηνο του 2012.

3. Στην Alpha Bank ο δείκτης καθυστερήσεων αυξήθηκε στο 14,9%, ως αποτέλεσμα της κατακόρυφης πτώσεως της οικονομικής δραστηριότητας, με τη μείωση του ΑΕΠ να καταγράφεται στο 6,2% το α΄ τρίμηνο του 2012. Λαμβάνοντας υπόψιν την επίπτωση του PSI στα υπόλοιπα των χορηγήσεων, ο δείκτης καθυστερήσεων διαμορφώνεται σε 15,7%. Στην Ελλάδα, ο δείκτης καθυστερήσεων διαμορφώθηκε σε 15,1% στο τέλος Μαρτίου 2012, παρουσιάζοντας αύξηση 200 πόντους, ενώ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη ο δείκτης καθυστερήσεων διαμορφώθηκε σε 14,1%. Τα επιχειρηματικά δάνεια σε καθυστέρηση αυξήθηκαν στο 16,3% έναντι 13,8% στο τέλος του 2011, ενώ οι καθυστερήσεις από τα στεγαστικά δάνεια ανήλθαν στο 13,1% έναντι 12,2% και ο δείκτης καθυστερήσεων στην καταναλωτική πίστη διαμορφώθηκε σε 12,1% έναντι 9,9% το προηγούμενο τρίμηνο. Σωρευτικά οι προβλέψεις ανήλθαν σε 3,1 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε δείκτη κάλυψης των καθυστερήσεων 43%, ο οποίος, συμπεριλαμβανομένων των εξασφαλίσεων διαμορφώνεται σε 122%.

4. Στον όμιλο Πειραιώς ο δείκτης δανείων σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών προς το σύνολο των δανείων του ομίλου διαμορφώθηκε στο 16,0% των συνολικών χορηγήσεων στο τέλος Μαρτίου 2012. Η επιδείνωση του δείκτη από το 13,5% τον Δεκέμβριο 2011 προήλθε πρωτίστως από την Ελλάδα (16,0% από 13,2% τον Δεκ. ’11), λόγω εμβάθυνσης της ύφεσης και αύξησης της πολιτικής αβεβαιότητας και δευτερευόντως από τις διεθνείς δραστηριότητες (16,4% από 14,6% αντίστοιχα). Ειδικά για την Ελλάδα ο αντίστοιχος δείκτης για το σύνολο της αγοράς προσέγγισε το 17% στο τέλος Μαρτίου 2012 (εκτίμηση) από 15,9% τον Δεκέμβριο 2011. Η κάλυψη των δανείων σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών από τις συσσωρευμένες προβλέψεις διαμορφώθηκε σε 48%, ενώ λαμβάνοντας υπόψη και τις αξίες των ενσώματων καλυμμάτων μετά από περικοπές αποτίμησης (συντηρητικότερη προσέγγιση) στο τέλος Μαρτίου 2012 ήταν 97%. Ο δείκτης συσσωρευμένων προβλέψεων προς το σύνολο δανείων στο τέλος Μαρτίου 2012 διπλασιάστηκε στο 7,7% από 3,9% ένα έτος νωρίτερα.

Το υπουργείο Οικονομικών προχωρεί στην πρόωρη κατάργηση της αναστολής της υποχρέωσης «πόθεν έσχες» για αγορά ακινήτων. (Αν τελικώς η ρύθμιση αυτή ενταχθεί στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο, καθ' ότι πολλά αλλάζουν καθημερινώς). Απόφαση σωστή, που είχε ληφθεί στο πλαίσιο της αναζήτησης μέτρων που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κίνητρο για τον επαναπατρισμό ή ένταξη στην πραγματική οικονομία αδήλωτων κεφαλαίων και εκ παραλλήλου για την ενίσχυση της δραστηριότητας στην αγορά ακινήτων. Ο απολογισμός του μέτρου έδειξε πενιχρά αποτελέσματα, αν και είναι βέβαιον ότι κάποιοι έχουν επωφεληθεί, χωρίς όμως να υπάρξει ένα συνολικά αξιόλογο θετικό αποτέλεσμα για κανέναν από τους δύο στόχους. Αυτό οδήγησε τους αρμόδιους να αναστείλουν έναν χρόνο νωρίτερα την ισχύ του μέτρου, επαναφέροντας το «πόθεν έσχες» στις αγορές ακινήτων. Και αυτό σε μία στιγμή που η αγορά ακινήτων έχει καταρρεύσει, παρά το γεγονός ότι οι τιμές από το 2009 έχουν μειωθεί περίπου κατά 30%. Είναι αμφίβολο όμως αν οι αρμόδιοι ανέλυσαν το αποτέλεσμα του μέτρου και διερεύνησαν τους λόγους της αποτυχίας του. Διότι σε ό,τι αφορά ειδικότερα το μείζον θέμα της ενίσχυσης της αγοράς ακινήτων, είναι εύκολα κατανοητό πως το περιβάλλον κατά τα δύο τελευταία χρόνια σε καμία περίπτωση δεν ήταν δυνατόν να υποστηρίξει την οποιαδήποτε κινητικότητα στην αγορά ακινήτων, παρά το ισχυρό κίνητρο της απαλλαγής από το «πόθεν έσχες».

Η βαθιά ύφεση, η έλλειψη ρευστότητας και ιδιαίτερα οι συνθήκες της κρίσης και η αβεβαιότητα για το μέλλον αποτρέπουν τέτοιες αποφάσεις οδηγώντας σε κατάρρευση την αγορά. Από την άλλη πλευρά όμως, ακριβώς τώρα που η ελληνική οικονομία φθάνει το σημείο καμπής και μπορεί να διεκδικήσει, υπό τις γνωστές προϋποθέσεις, την επιστροφή της σε τροχιά ανάκαμψης, χρειάζεται μία συγκροτημένη και πολύπλευρη πολιτική με αναπτυξιακά μέτρα, πρωτοβουλίες και κίνητρα που θα ενεργοποιήσουν την επενδυτική δραστηριότητα. Και είναι γνωστό ότι σε μία διαδικασία ανάκαμψης και αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, η αγορά ακινήτων επανέρχεται γρήγορα λειτουργώντας και σαν πολλαπλασιαστής για την υπόλοιπη οικονομία. Ακριβώς λοιπόν γι' αυτό, τώρα είναι αψυχολόγητη και αναιτιολόγητη και η επιστροφή του «πόθεν έσχες», που θα αποτελέσει και πάλι ένα σοβαρό αντικίνητρο για την εισροή νέου χρήματος στην πραγματική οικονομία.

ΠΗΓΗ: ΚΕΡΔΟΣ