Οκτώ προκλήσεις για την επόμενη μέρα

Στον κόσμο της πραγματικής οικονομίας υπάρχουν οι τρέχουσες αξίες και εκείνες που αντέχουν στονχεόνο. Για παράδειγμα η κλωστοϋφαντουργία ήταν η δραστηριότητα εκείνης που στήριξε την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας για 80 χρόνια περίπου. Μετά ήλθε η εξ ανατολών έφοδος και ανέτρεψε τα πάντα . Αντίθετα η αγορά ακινήτων για παραπάνω από ένα αιώνα είναι η ατμομηχανή της ελληνικής αφού εισφέρει περίπου το 15% του ΑΕΠ ( άμεσα και έμμεσα). Με απλά λόγια η αγορά ακινήτων είναι η διαχρονική αξία της ελληνικής οικονομίας. Σήμερα όμως η αγορά ακινήτων –κυρίως η αγορά κατοικίας- έχει να αντιμετωπίσει την πρώτη μεγάλη πρόκληση στην διαδρομή της το τελευταίο αιώνα. Η πρόκληση αφορά στην επόμενη ημέρα και συνδέεται όχι μόνο με το «γκρέμισμα» των τειχών του προστατευτισμού αλλά και με τις ευκαιρίες που της δίδονται ώστε από κοινού με τον τουρισμό να γίνει η αιχμή του δόρατος για την ελληνική οικονομία. Το «γκρέμισμα» των τειχών που αποτελεί τον μεγαλύτερο δεν είναι τίποτε άλλο παρά η έκθεση της στις τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις δηλαδή : -στα επιτόκια και στον δανεισμό -στο διαθέσιμο εισόδημα -στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον Αντίθετα , η πρόκληση αφορά της επόμενης μέρας αφορά στην δυνατότητα διεθνοποίησης προσελκύοντας επενδυτικά κεφάλαια είτε για επαγγελματικά ακίνητα είτε για την εξοχική κατοικίας. Το «έπαθλο» αυτής της μάχης θα κριθεί , σύμφωνα με τις απόψεις κορυφαίων οικονομικών αναλυτών, στις λεπτομέρειες. Τα κρίσιμα στοιχεία για την πορεία της αγοράς ακινήτων τα επόμενα χρόνια είναι:

Πρώτο: Η εξέλιξη της πορείας των επιτοκίων. Σύμφωνα με τις απόψεις τραπεζιτών τα επιτόκια δανεισμού αποτελούν αυτή την στιγμή το πιο ευαίσθητο κρίκο στην αλυσίδα της ζήτησης. Μία άνοδος τους θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο ρυθμό απορρόφησης της υπερβάλλουσας προσφοράς , στις επενδύσεις και στο επίπεδο των τιμών.

Δεύτερο. Η πορεία του διαθεσίμου ιδιωτικού εισοδήματος. Μία παρατεταμένη κρίση της ελληνικής οικονομίας που θα καταγραφεί και με μείωση του διαθεσίμου εισοδήματος θα επηρεάσει σημαντικά την εγχώρια ζήτηση , η οποία κινείται πλέον σε οριακά επίπεδα. Ήδη , οι αναλυτές θεωρούν ότι η υποχώρηση του επιπέδου τιμών δεν είναι τίποτε άλλο παρά η αντανάκλαση των αρνητικών προσδοκιών που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά –ελληνική και διεθνή.

Τρίτο. Η πορεία της διεθνούς οικονομίας. Μία παρατεταμένη περίοδος ύφεσης επηρεάζει πολλάπλώς και την ελληνική αγορά ακινήτων. Συγκεκριμένα, περιορίζει την ζήτηση για εξοχική κατοικία από το εξωτερικό. Καθιστά επιφυλακτικούς τους ξένους θεσμικούς στο να επενδύσουν σε ελληνικά επαγγελματικά ακίνητα και αυτό για δύο λόγους. Ο πρώτος αφορά στην προσφορά ευκαιριών είτε σε τοποθετήσεις εκτός αγορά ακινήτων είτε σε άλλες χώρες που κρίνονται ως πιο ελκυστικές. Δεν θα πρέπει να υποβαθμισθεί το γεγονός ότι η ελληνική αγορά ακινήτων είναι «άγνωστη» για τους ξένους επενδυτές και αυτό εκδηλώνεται με την περιορισμένη εισαγωγή κεφαλαίων για την αγορά ακινήτων.

Τέταρτον. Η πορεία της αγοράς ακινήτων στο εξωτερικό. Ήδη διατυπώνεται έντονος προβληματισμός για την διάρκεια της κρίσης στις ΗΠΑ , ενώ δεν είναι οι αναλυτές που θεωρούν πολύ πιθανή την περαιτέρω επιδείνωση της αγοράς κατοικίας σε Μ. Βρετανία, Ισπανία και Ιρλανδία. Η εξέλιξη αυτή σίγουρα θα επηρεάσει και την ελληνική αγορά αφού θα περιορίσει την ζήτηση από το εξωτερικό.

Πέμπτον. Η ισοτιμία του ευρώ σε σχέση με το δολάριο. Το «σκληρό» ευρώ όχι μόνο απομακρύνει τους επενδυτές αλλά και τους αγοραστές που έχουν ως μέσο συναλλαγής το δολάριο αλλά ταυτόχρονα βάζουν στο παιγνίδι της αγοράς νέες περιοχές του πλανήτη (ακόμα και γειτονικές που έχουν ως σημείο αναφοράς το αμερικάνικο νόμισμα). Ουσιαστικά αυτό «μεταφράζεται» σε ακόμα χαμηλότερο επίπεδο ζήτησης από το εξωτερικό.

Εκτον . Η βελτίωση των υποδομών σε μεταφορές ώστε να αξιοποιηθούν στο έπακρο περιοχές οι οποίες βρίσκονται στο περιθώριο της διεθνούς αγοράς εξοχικής κατοικίας παρά την υψηλή αναγνωρισιμότητα τους ως παραθεριστικοί προορισμοί. Παράλληλα η προσέλκυση ξένων υποψήφιων αγοραστών και επενδυτών προϋποθέτει την βελτίωση του φορολογικού ανταγωνισμού, την σύγκριση της οικιστικής νομοθεσίας με την χωρών που έχουν ισχυρή παρουσία στην αγορά εξοχικής κατοικίας καθώς και στην άρση όλων των γραφειοκρατικών εμποδίων που συνδέονται με την γραφειοκρατία του δημοσίου.

Εβδομον: Η κατάρτιση σχεδίου προώθησης και προβολής του ελληνικού προϊόντος στις διεθνείς αγορές ώστε να διευρυνθεί η ζήτηση για εξοχική κατοικία. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός των διεθνών συνεργασιών μεταξύ ελλήνων επιχειρηματιών του κλάδου με συναδέλφους τους εξωτερικού. Ίσως να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση το γεγονός ότι σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον το ελληνικό προϊόν δεν έχει δυνατότητα πρόσβασης.

Ογδοον. Η δυνατότητα ευκολότερης πρόσβασης των αλλοδαπών ιδιωτών αγοραστών στο ελληνικό πιστωτικό σύστημα ώστε να είναι εφικτή η χρηματοδότηση των αγορών εξοχικών κατοικιών με στεγαστικά δάνεια.