Αλλάζουν οι περιβαντολλογικές άδειες

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής προχωρά άμεσα σε μια  νομοθετική παρέμβαση για την προώθηση της ανάπτυξης στην χώρα μας. Με το σχέδιο νόμου για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης που θα κατατεθεί για έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο την ερχόμενη εβδομάδα το ΥΠΕΚΑ στοχεύει στη δραστική απλοποίηση και μείωση του χρόνου ολοκλήρωσης της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι δεν θα υπάρξει καμία έκπτωση στον στόχο για την ουσιαστική και αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος. Για την επίτευξη του στόχου αυτού προβλέπεται η εισαγωγή διαδικασιών που εξασφαλίζουν:

• καλύτερη ποιότητα περιβαλλοντικών όρων και μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου,

• μείωση του διοικητικού φόρτου,

• εξάλειψη διπλών αδειοδοτήσεων και επικαλύψεων,

• βελτίωση της ποιότητας των μελετών μέσω θέσπισης προδιαγραφών ανά είδος έργου και κατηγορία μελέτης.

Παράλληλα, αναμορφώνεται πλήρως και ενδυναμώνεται η λειτουργία των περιβαλλοντικών ελέγχων. Με τον τρόπο αυτό το ΥΠΕΚΑ διασφαλίζει ότι η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων δεν μένει στη γραφειοκρατική διαδικασία της έγκρισης του φακέλου αλλά καθόλη τη διάρκεια της ζωής της εγκατάστασης. Η κατάσταση σήμερα Η περιβαλλοντική αδειοδότηση αποτελεί σήμερα την πλέον χρονοβόρα διαδικασία για την αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων.

Ωστόσο, η ευρύτερη αίσθηση είναι ότι ο στόχος της περιβαλλοντικής προστασίας όχι μόνο δεν διασφαλίζεται, αλλά και στην πράξη καθίσταται αδύνατος ο έλεγχος της της τήρησης των όρων και της νομοθεσίας. Ο σημερινός τρόπος αδειοδότησης είναι μελετητοκεντρικός και εστιάζει στη δημιουργία περίπλοκων διαδικασιών, με πληθώρα γνωμοδοτήσεων και υπογραφών προκειμένου να διαχέεται η ευθύνη και με σκοπό την τυπική μόνο «εξασφάλιση» της προστασίας του περιβάλλοντος πριν ακόμα λειτουργήσουν τα εξεταζόμενα έργα και δραστηριότητες.

Η αυστηρότητα του κράτους εξαντλείται στον ex ante έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και παραβλέπει τον ex post έλεγχο, ο οποίος είναι και ο αποτελεσματικότερος τρόπος ουσιαστικής προστασίας του περιβάλλοντος. Στην χώρα μας σήμερα, το σύνολο των φακέλων περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ξεπερνά τις 21.500 ανά έτος, εκ των οποίων περίπου 13.300 αξιολογούνται από τις Περιφέρειες (πρώην Νομαρχίες), περίπου 7.500 από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις (πρώην Περιφέρειες) και περίπου 650 από το ΥΠΕΚΑ. Αντίστοιχα , στην Αυστρία, μία χώρα παρόμοιου μεγέθους με τη χώρα μας και η οποία αποτελεί πρότυπο σε ό,τι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος διεξάγονται κατά μέσο όρο μόλις 23 μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων ετησίως, ενώ στο Ην. Βασίλειο διεξάγονται κατά μέσο όρο 334.

Ο μεγαλύτερος αριθμός μελετών διεξάγεται στη Γαλλία, όπου κι εκεί ο μέσος όρος είναι 3.867 ετησίως, δηλ. περίπου 6 φορές μικρότερος από την Ελλάδα, παρότι η Γαλλία είναι 6 φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα σε πληθυσμό! Ακόμα πιο παραστατική εικόνα του προβλήματος μας δίνει η σύγκριση του ετήσιου αριθμού φακέλων περιβαλλοντικής αδειοδότησης ανά εκατομμύριο κατοίκων. Στην Ελλάδα κατατίθενται 1.902 μελέτες/εκ. κατοίκων, στην Αυστρία 3, στο Ην. Βασίλειο 5 και στη Γαλλία, η οποία έχει τον υψηλότερο μέσο όρο από τις Ευρωπαϊκές χώρες, μόλις 60