Σαντορίνη: Σήμα κινδύνου

Σήμα κινδύνου εκπέμπει ο Συνήγορος του Πολίτη για τις επιπτώσεις από το ναυάγιο του Sea Diamond στη Σαντορίνη, κάνοντας λόγο για αδράνεια των αρμοδίων φορέων. Σε πόρισμά του επισημαίνει πως τέσσερα χρόνια μετά «δεν έχει γίνει μέχρι και σήμερα ολοκληρωμένη εκτίμηση του ενδεχόμενου περιβαλλοντικού κινδύνου από την μακρόχρονη παραμονή του ναυαγίου στο βυθό της Καλντέρας». Παρά τη διαπίστωση πως «μια υπολογίσιμη ποσότητα καυσίμων και λοιπών ρυπογόνων ουσιών παραμένει στο ναυάγιο, είτε εντός των δεξαμενών του πλοίου είτε εγκλωβισμένη σε άλλους χώρους», τόσο η πλοιοκτήτρια εταιρεία όσο και το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Θήρας και τα συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος και Θαλασσίων Υποθέσεων δεν έχουν λάβει κανένα μέτρο. Από το 2008, με επιστολή του ο Συνήγορος του Πολίτη υπογράμμιζε πως για τη διασφάλιση της προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος έπρεπε να προχωρήσει η απάντληση των ρυπογόνων ουσιών και τόνιζε ότι «θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η αναγκαιότητα ανέλκυσης του ναυαγίου». Παράλληλα, με δεδομένες τις τεχνικές και οικονομικές δυσκολίες ανέλκυσης, η ανεξάρτητη Αρχή επεσήμαινε πως πρέπει να ανατεθεί ειδική περιβαλλοντική μελέτη στο ΕΛΚΕΘΕ ή σε κάποιο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Στόχος μιας τέτοιας μελέτης είναι -όπως αναφέρει- η εκτίμηση του περιβαλλοντικού κινδύνου από την παραμονή του ναυαγίου στην περιοχή, με γνώμονα την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος στο πλαίσιο της βιώσιμης οικονομικής και τουριστικής ανάπτυξης του νησιού. Εκτός από την ειδική περιβαλλοντική μελέτη, ο Συνήγορος προτείνει να εκπονηθεί και τοπικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης καθώς επισημαίνεται πως «η συνεχής παρακολούθηση των παραμέτρων του θαλασσίου περιβάλλοντος που γίνεται μέχρι σήμερα δεν εξασφαλίζει την προστασία του οικοσυστήματος σε περίπτωσης αιφνίδιας διαρροής ρύπων, χωρίς την ύπαρξη ολοκληρωμένου σχεδίου αντιμετώπισης». Κρίσιμη παράμετρο χαρακτηρίζει η ανεξάρτητη Αρχή και τον χαρακτηρισμό του ναυαγίου ως «απόβλητο», με τις ενέργειες που θα συνεπαγόταν η αντιμετώπισή του. Ειδικότερα το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ έκρινε τον Απρίλιο του 2009 πως δεν μπορεί να θεωρηθεί ως απόβλητο πριν την ανέλκυσή του, παρά την αντίθετη άποψη της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Κομισιόν σύμφωνα με την οποία «το πλοίο εάν δεν ανελκυθεί και παραμείνει ως έχει, θα θεωρηθεί απόβλητο λαμβάνοντας υπόψη τον κίνδυνο πιθανής υποβάθμισης του περιβάλλοντος που μπορεί να προκαλέσει». Στο πόρισμά του και στο πλαίσιο ευρύτερων νομοθετικών ρυθμίσεων, ο Συνήγορος ζητά να τροποποιηθεί το νομοθετικό πλαίσιο, ώστε σε περιπτώσεις ναυαγίων να συντάσσονται υποχρεωτικά ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, που θα αναλύουν τους ενδεχόμενους περιβαλλοντικούς κινδύνους, ενώ προτείνει να μεταφερθούν οι αρμοδιότητες αντιμετώπισης περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης από ναυάγια από τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία στις κεντρικές υπηρεσίες των αρμόδιων υπουργείων ή στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση.