Η επέτειος της κρίσης
Παρασκευή, 06 Δεκέμβριος 2024 09:30
Σε μερικές μέρες είναι μία θλιβερή επέτειος. Τον Αύγουστο του 2007 με την κατάρρευση της βρετανικής τράπεζας Northern Rock , ξεκίνησε η παγκόσμια οικονομική κρίση που ακόμα πλήττει τις οικονομίες της δύσης και πολύ περισσότερο της χώρας μας. Πολλοί λένε ότι η κρίση ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2007 όμως όλα ξεκίνησαν το 2001.Tότε η οικονομία των ΗΠΑ σημείωνε μια ελαφρά και μικρής διάρκειας ύφεση. Σύντομα στο προσκήνιο βρέθηκε μία άλλη φούσκα αυτή του dot.com ενώ η αμερικάνικη οικονομία συνταρράσονταν απο τα λογιστικά σκάνδαλα. Τότε δεν ήταν λίγοι οι οικονομολόγοι που πρόβλεπαν ότι είμασταν στο κατώφλι της ύφεσης. Για να κρατήσει την οικονομία των ΗΠΑ μακριά ύφεση , η FED μείωσε το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων 11 φορές - από 6,5% το Μάιο του 2000 έως το 1,75% τον Δεκέμβριο του 2001 - προκαλώντας υπερβάλουσα ρευστότητα στην αγορά.Οι τραπεζίτες ξεκίνησαν ράλλυ δανεισμού ακόμα και σε εκείνους που δεν είχαν την αντικειμενική δυνατότητα να τον εξυπηρετήσουν . Ετσι γεννήθηκαν οι δανειολήπτες subprime . Το περιβάλλον αυτό της εύκολης πίστωσης σε συνδυασμό τροφοδότησε ι την ανοδική πορεία των τιμών κατοικιών και αυτό έκανε τις επενδύσεις σε subprime στεγαστικά δάνεια να προσφέρουν δυσθεώρατες αποδόσεις.Τον Ιούνιο του 2003 , η Fed μείωσε τα επιτόκιά της στο 1 % , το χαμηλότερο ποσοστό στα τελευταία 45 χρόνια. Οι τράπεζες έδιναν αφειδώς χρήμα αδιαφορώντας αν μπορούσαν να το πάρουν πίσω και το "γαϊτανάκι" είχε πιά ξεκινήσει. Οι τραπεζίτες προσπαθούσαν να "γεννήσουν" κέρδη και έτσι άρχισαν να στκευάζουν τα δάνεια σε μία άλλη μορφή δανείων -ομόλα- τα οποία τα διοχέτευαν σε άλλους επενδυτές.Σύντομα μια μεγάλη δευτερογενής αγορά για τη δημιουργία και διανομή δανείων υψηλού κινδύνου των δανείων είχε αναπτυχθεί. Να κάνει τα πράγματα τόσο το καλύτερο Τον Οκτώβριο του 2004 , η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ( SEC ), έδωσε σε πέντε επενδυτικές τράπεζες - η Goldman Sachs ( NYSE :GS) , Merrill Lynch ( NYSE :MER) , Lehman Brothers, Bear Stearns και Morgan Stanley ( NYSE :MS) - την δυνατότητα για ν μόχλευση έως και 30- φορές ή ακόμη και 40 φορές την αρχική τους επένδυση . Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν τα επιτόκια άρχισαν σταδιακά την άνοδο και η ιδιοκατοίκηση είχε φτάσει σε σημείο κορεσμού . Από την 30η Ιουνίου 2004 , και μετά, η Fed άρχισε η αύξηση των επιτοκιών και μέχρι τον Ιούνιο του 2006, η είχαν φτάσει στο 5,25% ( η οποία παρέμεινε αμετάβλητη μέχρι τον Αύγουστο του 2007). Μέχρι το 2004 η ζήτηση είχε κορυφωθεί καθώς το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στις ΗΠΑ είχε φθάσει στο 70% . Στη συνέχεια , κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2005 , οι τιμές σπίτι άρχισαν να μειώνονται .Την ίδια στιγμή πολλοί δανειολήπτες δεν μπορούσαν να αντέξουν τα υψηλότερα επιτόκια και άρχισαν να αθέτηση των δανείων τους . Αυτό προκάλεσε το 2007 κακές ειδήσεις από διάφορες πηγές . Κάθε μήνα , ένας δανειστής ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου πτώχευς. Κατά τη διάρκεια του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου του 2007, περισσότερες από 25 δανειστές subprime κήρυξαν πτώχευση . Η καταιγίδα πλησίαζε. Τον Απρίλιο , η New Century κήρυξε πτώχευση . Το 2007 η εκθέση των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων και αμοιβαίων κεφαλαίων υψηλού κινδύνου ήταν περισσότερα από $ 1 τρισ σε τέτοιους τίτλους. Μέχρι τον Ιούνιο , η Bear Stearns σταμάτησε εξαγορές σε δύο από τα αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου . Αυγούστος 2007: Αρχίζει η κατολίσθηση Τον Αύγουστο του 2007 η Northern Rock , η βρετανική τράπεζα , είχε να προσεγγίσει το Τράπεζα της Αγγλίας για χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης λόγω ενός προβλήματος ρευστότητας. ί η περαιτέρω οικονομική καταστροφή. Σε μια ομόφωνη κίνηση , οι κεντρικές τράπεζες των διαφόρων χωρών καταφύγαν σε συντονισμένη δράση για την παροχή στήριξης ρευστότητας στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η Fed άρχισε μειώνοντας το προεξοφλητικό επιτόκιο, αλλά η Lehman Brothers κήρυξε πτώχευση , Indymac κατέρευσε , η Bear Stearns εξαγοράστηκε από την JP Morgan Chase , Merrill Lynch πωλήθηκε , και Fannie Mae και Freddie Mac τέθηκαν υπό τον έλεγχο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ . Μέχρι τον Οκτώβριο του 2008, το προεξοφλητικό επιτόκιο μειώθηκε στο 1 % . Κεντρικές τράπεζες σε Αγγλία, Κίνα, Καναδά, Σουηδία, Ελβετία αλλά και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ( ΕΚΤ ), κατέφυγαν επίσης σε μειώσεις των επιτοκίων . Αλλά οι μειώσεις των επιτοκίων και η στήριξη της ρευστότητας από μόνη της δεν ήταν αρκετή για να σταματήσει μια τέτοια ευρεία κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος . Η ομοσπονδιακή κυβέρνησης των ΗΠΑ ανακοίνωσε κεφαλαια 700 δισ. δολάριων για την αγορά επισφαλών στοιχείων ενεργητικού , ιδίως τίτλους έναντι υποθήκης . Οι διάφορες κυβερνήσεις βγήκαν με τις δικές τους εκδόσεις των πακέτων διάσωσης , κρατικές εγγυήσεις και εθνικοποίηση .